30th sun A - 3

Manunudlo, ano bala ang labing daku nga sugo sa Kasugoan?  Sa ebanghelyo ni San Mateo nga bag-o lang gid naton ginbasa ini ginpamangkot sa tuyo nga magdakupdakup kay Jesus.  Apang sa ebanghelyo ni San Markos kag ni San Lucas ini isa ka sinsero nga pamangkutanon sang isa ka disipulo sa isa ka manunudlo sa tuyo nga magiyahan.  In any case the question is a valid and pressing question, what commandment in the law is the greatest?  Ano ang labing daku nga sugo sa kasugoan?

Nagakadapat gid man ini nga sabton tungod kay ang mga Hudiyo sa panahon ni Jesus may 613 ka mga kasugoan nga dapat ipatuman sa ila matag-adlaw nga kabuhi.  Sa pagkadamo nga mga kasugoan, sa pagkadamo nga mga sulondon halin sa pagpaninlo sang tasa kag pinggan tubtub sa pagpanguma; halin sa pagpamata tubtob sa paglubong; halin sa pagbaligya kag lakip man ang pagbakal kag pagtago.  To be a Jew in Jesus’ time you have to keep in mind 613 laws and regulations that govern in detail your daily, weekly, monthly and yearly routine.  Sa malip-ot nga pulong, mabudlay ang kabuhi para sa isa ka hudiyo, ilabi na gid para sa sadtong luyag magmangin himpit sa mata sa Dios.  Gani posible nga diri nagahalin ang pamangkot sang isa nga luyag magpahamuot sa Dios pero nakakilala man nga indi niya mapatuman ang tanan nga detalye nga ginapahimo sa iya - gani sa sining 613 ka mga kasuguan, ano gid bala ang labing daku nga sugo?  Ano gid bala sini sa ila ang labing importante?  Ano gid bala sa ila ang dapat ko unahon?  Ano gid bala sa ila ang labaw sang sa tanan?  

Amo ini ang ginasiling nga sa kabuhi may mga bes nga mas importante ang pamangkot sang sa iya sini nga sabat - many times in life asking the question is more important than finding an answer.  And this is where I would like to lead you in our reflection today - to learn to ask the question time and again, ano gid bala ang labing daku, ang labing importante.

Sa kabuhi masami kita nagakatiplang indi tungod kay ginapapili kita sa tunga sang kaayo ukon kalain.  Nagakatabo man ina.  Pero sa masami nagakatiplang kita sa pagpili sa tunga sang madamo nga mga kaayuhan.  Primarily we fail not because we are made to choose between good and evil, rather we fail when we are made to choose among the many good before us. 

Ang pagsimba maayo gid, ang pagpahuway maayo gid, ang pagtrabaho maayo gid - maayo ini tanan, wala diri lain, pero ang pamangkot nga sa masami ginaligaran amo sini, ano diri sa ila ang labing maayo, ano diri sa ila ang labing importante sa sini nga tion? 

Ang pagsagod sang kabataan nga ikaw gid personal ang nagapangamot maayo gid, ang paglakat sa iban nga pungsod agod makatibawas ang imo pamilya maayo gid.  But the dilemma is not in choosing good over evil because all choices are good.  Sa baylo namangkot bala kita kon,  ano gid bala ang dapat ko unahon, ano gid bala ang mas importante para sa akon kag sa akon kabataan?

Nakadumdum kamo nga kon kaisa kon sawayon kita ang aton sabat, ngaa ano ang lain da?  Waay sang lain da, pero  ano gid bala ang mas labing importante, ano gid bala ang may labing daku nga importancia, ano gid bala ang hatagan ko prayoridad?

Ang pamangkutanon sa aton ebanghelyo importante nga mapamangkot naton sa aton kaugalingon.  The Jews have 613 laws and no question about it, they are good.  There are also so many good things that we need to do in such a short life. Apang sa tunga sining madamo nga mga kaayuhan, ano gid bala ang labing daku.  This is a very important question because it is a question of setting our priorities in life.

Karon paano kita mabuligan sa pagkilala sang aton mga prayoridad sa kabuhi?  Ginasiling nga mangin klaro sa aton kon ano gid ang aton prayoridad, kon klaro man sa aton ang rason kon ngaa kita nagakabuhi, kon ngaa yari kita diri sa kalibutan.  Why do you exist?  What is your purpose in life?  What is your reason for living? 

May isa anay ka advertisement sang kape nga nagapamangkot, para kanino kayo bumabangon?  For whom and for what are you waking up in the morning?  Bangon, bakabaka, tulog; bangon bakabaka, tulog; bangon, bakabaka, tulog - para sa ano!?  What is your reason for living, what is your purpose in life?

Si Fr. Fausto Tentorio, sang nagsulod sia sa PIME ukon sa Pontifical Institute for Foreign Missions  may ginapirmahan ina sila nga papel nga nagasiling, in gratitude to God for the “great gift of a missionary vocation,” nakahibalo sia that being a missionary involves the possibility of finding myself in situations of serious risk for my health and personal safety on account of epidemics, abductions, assaults and wars, up to the eventuality of a violent death.”  And he added he declared “With trust in God I accept everything as coming from His hands, and I offer my life for Christ and for the spread of His Kingdom,”  Kag nian sang nagligad nga semana natapos ang kabuhi ni Fr. Fausto.  Para sa ano?  That I may offer my life for Christ and for the spread of his kingdom.

That was his purpose and by knowing his purpose he also knew his priorities - Fr. Fausto knew what really matters for him.  Siguro indi naton ini mahangpan kon ngaa ang isa ka italyano who may have everything in life mapari kag mapa-assign didto sa pinakadelikado nga bahin sang kalibutan agod makaalagad sa mga mangunguma kag mga lumad.  The purpose was clear thus his priorities were also clear.

Know your purpose in life.  Pamangkuta ang imo kaugalingon, ngaa nagabangon ka kada aga, para sa ano, para kay sin-o.  Then your priorities will become clearer.

What is my purpose in life, nagpari ako, si Msgr. Haguisan nagpari, si Fr. Nonong nagpari.  Nagapadayon ako nga pari tungod kay nagapati ako nga bisan paano ang Dios may tuyo gid para sa akon.  Ginassign ako nga rector sang seminaryo sa ilisipon nga seminarista.  Kon sang una nakalab-ot kami 160 to 180 ka mga seminarista subong 130 na lang, sang duha ka adlaw ang nagligad may nagguwa na nga isa, gani 29 na lang ang college.  Kon kaisa nagapungko ako kag nagasiling, hay ambot kon may mabilin pa ni.  Subong nagalibot ako sa mga parokya sa pagpangayo sang inyo kabataan nga paiskwelahon ninyo sa seminaryo, nagapangayo man ako humay agod ipakaon sa mga seminarista, sa mga future priests nga maga-alagad sa inyo. Am I disheartened by my work?  I would be if it is not clear kon ano gid bala ang tuyo ko kag tuyo sang Dios sa akon.  Nagasala bala ako sa akon ulubrahon, tungod sang akon madamo nga mga palaligban?  I would be kon mag-untat na ako pamangkot - ano gid bala ang labing importante, ano gid bala ang dapat ko unahon?