31st sun A - 1

Madamo na siguro ang ekperyensiya ninyo sa pagpa-kodak, kon ano ang pagbalhin sang imo dagway tungod sang kodak.  Kami nga mga pari may ekperyensiya man. 

Isa ka bes pagkatapos sang misa sa patay kag tion na sa pagpakodak, ang asawa sang namatay nagaharayaon sa atubangan sang lungon, indi lamang ordinaryo nga hiribion kundi wild gid kaayo  - “Mando, Mando, indi kami pagbayai . . .” Sa hinali nagsinggit ang potograper - “ok ready ready” - untat siya hibi - nag-posing, nag-smile - click . . . nagflash “tapos” - singgit naman siya . . . “Mando, Mando, indi kami pagbaya-i.”  “Isa pa isa pa.”  Posing naman siya, smile . . . click “Mando mando.”  Bilib na ako sa kodak, indi lamang punggod ang makuha niya sa imo guya, pati ang imo emosyon mailisan niya.

Subong ang aton Ginuo nagatudlo sa aton nga magmangin mapainuboson.  Ano bala ang pagpaubos, ano ang ginatawag nga humility?  May iban nga abi nila ang humility amo sini - bisan nami ang speech niya masiling siya “ambot ah, kalw-ay sang speech ko a, ano abi kay ako pa ang gin-imbitar ninyo , damo gid lang dira maayo.”  Hmm. . . pati ka na - nagahulat lang ina siya nga dayawon.  Pero testingi bala pagkatapos niya siling sini, singganon mo siya “tuod no kalaw-ay sang speech mo, ngaa gin-imbitar ka namon man?” lantawa kay magalalain ina siya.  Indi ini humility - paeste este lang ini.

Ano ang humility?  Sa aton kaugalingon, mga utod, may duha kita ka sahi sang kabuhi  - ang aton matuod nga kabuhi kag ang aton kabuhi suno sa panghunahuna lamang - our real life and our imaginary life - ang matuod nga nawong nga puno sang punggod, kag ang nawong nga makinis pero suno sa kodak.  Kon ginakabuhi naton ang aton imaginary life diri nagasulod ang bugal, ang pakunokuno, ang pagkatikalon, ang sugid sugid, ang pakitakita, ang sulod dukot, ang pagkadayaw etc.  Kon ginakabuhi naton ang aton real life diri nagasulod ang humility - gani humility is the truth - to live in the truth - ang pagkabuhi sa kamatuoran.  Kon maayo ang speech mo, kon taas ang grade mo kon masarangan mo ang ginapabuhat sa imo - kag kon ginabaton mo ini, ginakabuhi mo ini, gina-usar mo ini, you are living in the truth and therefore you are humble.  Apang bisan matuod ini, waay mo ini ginapabugal, tungod kay ang nagakabuhi sa kamatuoran nakakita nga ang tanan nga kaayuhan nga yara sa iya halin sa Dios - ang gingikanan sang kaayuhan. 

Sang nagligad nga semana may nasugata ako nga tigulang dira sa plasa nga ginpamangkot ko - “lola kamusta ka na” - “ay toto sa kaluoy sang Dios maayo gid.”  To live in the truth is not just to admit that I am well, but to admit that I am well because of God.  Sa masami ang nagasaler sa aton kaugalingon amo ang aton kabuhi suno sa hunahuna lamang kag indi ang matuod tuod naton nga kabuhi.  Tatlo lang ang masiling ko nahanungod sini: 

Una, indi na subong praktikal ang magmangin bugalon.  Ngaa? kay kamahal ang magmangin bugalon. - Indi kami anay magpakasal malive-in lang anay kay nagatipon pa kami para bongga ang kasal.  Ukon mangutang para makapiesta, makapunsiyon kay basi ano isiling sang iban.  Maayo man sang una - happy birthday to you ginamos kag monggo, ok na.  Sang una sa pagkalagkalag may moasi ka, suman, bayi-bayi puede na - subong para class spaghetti, fruit salad, apples.  Magasto kon madayaw ka - foundation, lipstick, mascara, eyebrow, malahalon nga bayu, matching shoes, matching bag, matching earrings, matching necklaces - matsing, matsing matsing man sa gihapon.  To live in the truth, learning to accept the truth - this is humility.  Kon ano lang ang masarangan ko amo lang ina.  Kon ano lang ang ara.

Ikaduha, mabudlay magkabuhi kon bugalon ako - basi madakpan nga sala gali ang tikal ko, basi mabuking ako.  Kita ninyo sa ebanghelyo nabuking ang mga fariseo.  Sang first year high school ako sa seminaryo nadumduman ko ginpahimo kami sang rosarito - project namon.  Luyag ko nga akon gid ang pinakamatahom.  Wala ko bala ginpaobra sa manug-obra sang rosarito didto sa seminaryo.  Tuod akon gid man ang pinakanami, pero indi kabayad sa kulba ko kag sa pila ka gab-i nga waay ako katulog maayo.   Natalupangdan ko nga kon dayaon ka gali indi ka gid mangin malipayon - amo man ina ang natabo sa aton nahauna nga balasahon.  It is always safe to live and to tell the truth.  Bisan indi ka gid man the best, humility will always make you happy - why because you have nothing to hide.

Ikatatlo, delikado gali kon bugalon ka.  Isa ka bes may ginkadtoan kami nga lugar.  Isa sang mga upod namon ang guide.  “Ako bahala,” siling niya - “sunod lang kamo sa akon.”  Kay antes nga daan grabe ang sugid niya nga nakakadto na siya sa sina nga lugar kag kabisado na niya ang dalan.  Isa na ka oras ang amon tiriktirik waay man sa gihapon kami kaabot.  May nalabayan kami nga mga tawo, “indi lang mamangkot kay kabisado ko ang dalan.”  Tayan na lang kami nahulog sa banglid. 

Kon bugalon gali ikaw, delikado.  Indi ka na kahibalo mangayo sing bulig.  Indi ka na kahibalo sang imo limitasyon.  Sin-o man lang bala ang kalabanan nga nagakalumos  - ang kahibalo man lang maglangoy, didto sa tunga sang dagat nagapakita sang iya abilidad - nabiringan.  Amo man ini ang rason kon ngaa naunahan pa sang mga prostitutes kag tax collectors ang mga fariseo pasulod sa langit, kay ining mga makasasala nakakita sang ila pagkakinahanglanon.  Only humble people learn to cry for help, because only the humble know their limitations.

Subong  mangayo kita sa sining santos nga misa nga kita tudluan man nga magmangin mapa-inuboson.