32nd sun A - 2

Foolish virgins - ang translation diri buang-buang nga mga dalaga, diminutive noun sang buang - dugang dugangan mo lang gamay, buang na.  Indi gid man ini sila siguro buang-buang gid ah - siguro dula lang puede na - dula nga mga dalaga, waay sila ka prekatar.  Sa mga pamatan-on subong ang ila expression sini amo sini - knock knock  - hello there - kon sayuron dula ka - dula ka sa istorya, la-in imo sugpon sa istorya, lain ang imo paghangop, namuragmuragan - dula. 

For example:  may isa anay ka tatay.  Ginatudluan niya ang iya anak sang iya assignment.  “Tay tay ano gani ang escalator a?”  “Toto ang escalator amo ina ang hagdan nga automatic nagasaka ukon nagapanaog - hagdan nga indi ka na kinahanglan nga magtikang.”   Tango tango ang bata:  “Ti tay ano na ya gani ang elevator.”  “Anak ang elevator amo na ya ang gamay nga kwarto nga nagapasaka panaog automatic - masulod ka lang dira, matindog lang puede ka na ka saka ukon ka panaog, sa first floor sa second floor.”  Ahh siling sang bata - “ti tay ano na iya ang calculator.”  Nanumdum ang tatay “calculator, ambot ‘to ah, ano abi kay waay pa ako ka agi sakay sa calculator.”  Sakay sa calculator -  Knock knock - namuragmuragan, waay ka prekatar - dula.

Katahom sang opposite sang dula suno sa aton ebanghelyo - wise virgins - ang iya translation sa hiligaynon is - mainandamon.  Katahom tungod kay nagahatag ini sa aton sang matuod nga kahulugan sang kaalam.  It means that in the gospel to be wise is to be prepared.  To be all wise is to be always prepared - sa simple nga tinaga ang matuod nga maalam amo ang maayo nga boy scout - laging handa.

Mga utod may mga butang sa kalibutan nga indi gid naton macontrolar - katulad abi sang bagyo, mga krisis, mga problema kag ang ulihi kag pinaka-importante sa tanan - ang pag-abot ni Kristo.  May mga butang nga bisan anano naton ka banting kag kapugong naga-abot gid.  These are all beyond our control.  But we could ride the storm, any storm in life kung handa kita.

Subong ang pamangkot nga aton pamalandongan amo sini - paano ako mangin maalam suno sa panghunahuna sang ebanghelyo - paano ako mangin laging handa.  Isa gid lang ka punto.  Kag ano ini - awareness. 

Awareness means kahibalo ako mamati.  Kahapon pagkatapos sang obra si Padre Macky tungod kay ginutom siya nagpabakal sang linaga.  Lumakat sa gilayon ang iya ginsugo - pagbalik may dala nga isa ka putos nga kandila.  Linaga - kandila - dula.  Mga utod makapila ka bes nga kita namuragmuragan tungod kay indi kita kahibalo mamati ukon waay kita nagapamati, indi kita luyag tudlu-an. Nakuryente ako sang nagligad tungod kay salig ako nga kahibalo ako magpanugpon-nugpon sang cassette bisan may manual na gid nga nagabarakang dira sa atubangan ko. 

Sang didto ako sa Jaro makapila na balikan kag singganan nga maghalin na kay nagataas na ang baha indi gid mamati - gusto gid nila rescuhon sang mountain tigers ukon magkabitkabit sa helicopter.  Kon kaisa amo man ini ang aton pamatasan sa pulong sang Dios - kon nagapangdukol lang ang Dios damo na kuntani ang bukol naton.  Damo ang malikawan naton nga problema kag makapreparar kita sa pag-atubang sini kon kahibalo lang kita mamati.

Awareness also means nakahibalo ako sang mga nagakalatabo sa palibot - kahibalo ako kag nakabatyag sang nagakalatabo sa palibot.  May isa anay kay reporter sa radyo.  Yara siya sa iksena sang isa ka malubha nga aksidente - may ginbunggu-an.   Apang indi siya makalusot - kay ginatipunan sang madamo nga mga tawo ang biktima.  Gin-ideyahan niya.  Ginhawa siya sing malawig kag nagsinggit - “paagya ninyo ako tatay ko na paagya ninyo ako si tatay si tatay.”  Nakalusot siya naghawan ang mga tawo.  Apang pagtungka-aw niya didto niya natukiban nga ang biktima sang aksidente isa ka kabayo.  Nagsiling ang tawo sa kilid niya. “Um ara si tatay mo.”  Knock knock - dula.

Mga utod sa madamo nga mga bes nga waay gid kita makahanda tungod kay waay kita nagasid-ing, waay kita nagapanghusisa sang mga nagakalatabo sa palibot - kag tungod sini we become insensitive.  Awareness means I know what is happening around me, I am affected by what I see, which makes me concerned for others.  “Basi may kadtuan pa siya gani indi ko na pagpalawigon ang akon istorya.  Hinayon ko lang ang akon pagpatukar sang aringkingking kay makadisturbo sa nagamasakit sa pihak balay.  Mabudlay ang iya kahimtangan, ano ayhan ang mabulig ko.  Taas na ang gasolina mataas man ang mga balaklon, mataas man ang baha, ano na lang ayhan sini ang mga imol.”  Awareness would lead us to be concerned for others.

Awareness also means may foresight ako.  Sang nagligad nga bagyo tuyang may isa ka iskwelahan nga masami ginabahaan nga nagsigi gid sang ila klase bisan nagataas na ang tubig.

May nagreklamo sa radyo.  Ngaa waay na lang gindekalarar nga waay klase.  Ano na lang ayhan ang natabo panganlitan abi nakasulod na ang mga istudyante sa iskwelahan kag nagdalom ang baha, kag indi na sila makapauli?  Kalawig nga binaisay.  Pero in summary ang ginabaisan nila amo ang kakulang sang ginatawag nga foresight - waay foresight, namuragmuragan. 

Foresight - kon sayuron may panan-aw ako sa mga posible nga matabo, kag preparado ako panganlitan magaabot ini.  Katulad sang mga mainandamon nga mga dalaga - nagdala sila sang extra nga lana kay basi mawaad-an sila.

Ang baliskad sang foresight, ang iya nga opposite amo ang pagsiling - bahala na, matabo lang ang matabo, que sera sera, ukon ang pamatasan nga patupa lang.  Kon kaisa gina-ulamid pa naton ang Dios sa aton katamad paagi sa pagsiling - “Dios lang ang bahala, bay-i da . . . kag magpabaya.” 

Foresight - kinahanglanon naton ini tanan . . . otherwise malumos kita indi lamang sa baha kundi pati na sa madamo nga mga palaligban sang pangabuhi, lakip diri nga mamuragmuragan kita sa pag-abot ni Kristo.

 Mga utod we could ride the storm, any storm in life kon preparado kita tungod kay kahibalo kita mamati, kahibalo kita sang nagakalatabo sa aton palibot kag may foresight kita sa posible nga matabo.  Kon indi gani dula kita - Indi ka na virgin foolish ka pa - ano na lang to.