16th sun A - 3

Ang kabuhi katulad sang sine may bida kag may kontrabida, may kalainan kag may kalautan, may maayo kag may malain. Pamalandongan naton subong nga Domingo ang presensya sang maayo nga binhi kag sang bugang sa aton kabuhi.

May isa anay ka bata nga naghagi pasaway sa classroom kag gani ginapamangkot sia sang iya maestra, Jose kon ang maayo puti kag ang malain itom, ano kolor mo?  Si Jose nagpanumdom kag nagsabat, Mam kon ang maayo puti kag ang malain itom, ako ya stripes, puti kag itom.

Si lola sang una may mas matahum ang description – siling niya, sa aton tagipusuon may away nga nagakatabo sa tunga sang aton anghel kag ang yawa.  Kis-a da-ug ang anghel, kis-a da-og man ang yawa.

Ang kabuhi katulad sang sine.  May bida kag may kontrabida.  Ngaa?

Kuhaon ko ang pagpaathag ni San Cipriano, isa sa mga Fathers of the Church.  Ang presensya sang kalautan sa aton kaugalingon isa ka sahi sang penitensya para sa aton, isa ka pagpaubos sang aton kaugalingon, isa ka biya kag pagsikway sang aton bugal agod kita liwat magsalig indi sa aton kaugalingon nga ikasarang kundi sa grasya sang Dios.  The presence of evil in our lives makes us humble, it is a kind of penitence that leads us to renounce our pride so that we will not put so much trust on ourselves but in God’s grace.

Kinahanglanon naton ang kontrabida sa kabuhi – kon kaisa isa ini ka tawo, kon kaisa isa ini ka pamatasan, kon kaisa isa ini ka hitabo.

Sang ginbahaan kita kadamo sa aton ang nadulaan.  Halin sa pustiso asta sa aton mga malahalon nga kulintas kag aritos. Halin sa underwear kag bayo hasta sa aton mga matahum nga mga salakyan kag mga malahalon nga mga kagamitan kag appliances.  Kita ang bida.  Si Frank ang kontrabida.  Ambot kon mabaton ninyo ini ukon indi, pero luyag ko lang nga i-consider naton – basi, basi kinahanglan gid man naton si Frank.  We needed Frank or something like Frank.

Kon nakapang-ukay kamo sa youtube sa internet, may makita kamo dira nga isa ka malip-ot nga sine nahanungod sa baha – halin pagbaha asta sa pagpanglimpiyo pagkatapos sang baha sang nagapanghaboy na sila sang mga pagkabutang nga indi na nila mapuslan.  Pagkatapos sang film may nasulat: We rid ourselves of unimportant things that were in our possession.  May this experience also cleanse us from within.

Most often grabe ang admiration naton sa mga santos kon paano sila nagkabuhi kag naghigugma sa Dios sing himpit.  Ina tungod kay ang ginatulok ta lang ang santo nga human na nga ara na sa altar.  Pero wala lang kita kon kaisa nakatalupangod kon paano nila ginbatas ang mga kalautan, kon anoa ng struggles nila sa ila kaugalingon kag sa ila palibot agod maabot nila ang himpit nga paghigugma sa Dios.  Si Santa Teresita bisan yara sa sulod sang balaan nga monasteryo nagpakig-away sa kalautan sang kahisa, kaakig, mga false accusations kag indi maayo nga pagtratar.  And she has to fight her irritation kag ang masakit nga pagpugong sang iya kaakig all the time.  Si Mother Teresa had to fight her pride and even the church authorities nga nagkabig sa iya nga buang-buang kag abnormal.  Si Padre Pio sa iya kasakit nagtumar sang mga anti-depressant nga mga bulong sa sulod sang pila ka bulan in order to survive. 

Loving in order to be real loving has to undergo purifications, renunciations and painful, oftentimes, very painful transformations.  Kinahanglanon naton ang kalautan agod nga madab-ot naton ang maturity sa aton paghigugma, agod indi lamang kita makahigugma as we could pero magatubo kita sa paghigugma as we should.

May isa anay ka iloy nga nagreklamo tungod kay gintagaan sia sang isa ka anak nga may down syndrome – ang iya bata isa ka mongoloid.  Sa iya pagpamangkot sa iya kaugalingon, sa sigi niya nga pangita sing kahulugan sining naabtan niya nga rimalaso sa kabuhi nakalab-ot sia sa hunahuna nga ginpadala ini sang Dios sa akon, gintugot ini sang Dios so that in this child I will learn again real compassion, so that I will see weakness in the eyes and learn to love even the unlovable, to love somebody nga seemingly wala sing kapuslanan para sa akon.

Sa tunga sa mga kalautan sang aton kabuhi – mga pamatasan nga luyag naton kuhaon apang indi naton makuha, sa mga kalautan sa aton panimalay nga nagatulod sa aton sa pagpanghakroy nga kuntani Lord wala lang ni sa akon kabuhi, sa mga kalautan sa aton palibot nga kon kaisa nagatentar sa aton nga daw mamatay tawo; sa mga kalautan sa aton pungsod nga subong naghatag na sa aton sing kataka; importante nga makapangita kita sang kahulugan, to search for meaning, to seek to understand even though bal-an naton nga indi gid man naton ini bug-os nga mahangpan.  Nami gid man kon matabo ang tanan naton nga tani – tani . . . tani . . . tani e?  Pero anhon mo kay indi amo sina.  Saligan naton ang kaalam sang Dios nga ginsaysay sa aton nahauna nga balasahon, kay ang tanan nga mga butang yara sa iya pagtatap, imo kami mahukman pero sa baylo imo kami ginagamhan nga naupdan sang daku nga pagpailob.

Ano karon ang himuon naton?

Ang mahimo ta sa masami sa tunga sining kalautan amo ang pagpangamuyo sang Amay Namon nga nagasiling – kag dili mo kami ipadaog sa mga panulay, hinuno luwason mo kami sa kalaut.  In effect nagasiling kita sa aton Amay sa langit, Lord, nakahibalo ako nga kinahanglanon kon ini nga mga trials agod mangin hamtong ako sa akon pagtuo kag paghigugma sa imo kag sa akon isigkatawo.  Kon tugutan mo ang kalaut nga magsulay sa akon, hatagi man ako sang ligwa nga makapakig-away, ihatag sa akon ang nagakabagay kag santu sa akon lang gid masarangan.  Indi ako pagpatam-i sa bagay nga indi na ako makabangon pa.  Nakahibalo ako nga kinahanglan ko ini agod magtubo ako, agod mangin himpit ang akon paghigugma, apang hatagi lang ako sang masarangan ko nga pakigsumpunga.  Itugot lang sa akon suno sa akon masarangan.