6th sun A - 1

Kabudlay magsagod sang bata, kag kabudlay pa gid ang magpadaku sang bata.  (Labay man akon, indi amo ang rason kon ngaa nagpari ako.)  Sa una nga mga tinuig sang bata, indi bala kinahanglan nga sundon mo gid ini sila kon ano ang ila buhaton, kon diin sila magkadto.  Kinahanglan sawayon mo gid sila kag tudlo-an kon ano ang dapat nila buhaton. Gani, masami naton mabati-an ang mga nanay kag tatay nga nagasunod-sunod sa ila bata, “indi pagbuhata ina, indi ka magdakto dira, indi ina pagbutang sa imo baba, indi, indi, indi.”  Madamo lang ang mga ginadumili-an, daw halos tanan ginadumili-an.  Kag dugang diri ginapa-amanan pa ini sang mga pamahog - “indi ka magbuhat sina, karon hanuton ta, indi ka maghambal sina karon paludhon ta” - may ginatigana nga bilogon kag mga pagpamahog agud magpati sila sa aton.

Apang sa ila pagdaku nagadalom man ang ila paminsaron, makahibalo na sila magbinag-binag kon ano ang maayo kag kon ano ang mala-in, kag nagabuhat na sila sang ila dapat buhaton.  Mag-hamtong ang bata, nahibaluan na nila ang ginadumili-an, kag ang rason kon ngaa kasubong sini, indi tungod kay may bilogon nga ginatigana, indi tungod sang mga pamahog, kundi tungod kay nahibaluan na nila ang rason, naintiendihan na nila ang kahulugan sini kag natalupangdan na nila nga para ini sa ila kaayuhan.  Halin sa pagkabata nagtubo sila kag nag nangin responsable - naghamtong na ang bata.

Mga utod, kasubong man sini sa aton pagtuo.  May ara nga matawag naton nga hamtong na sa ila pagtuo - responsable, sa bagay nga indi na sila kinahanglan nga sawayon pa, kag pahugon agud matuman nila ang ila mga katungdanan. Ginatuman nila ini indi tungod kay nahadlok sila sang mga pamahog kundi tungod kay konbinsido sila nga sakto gid ini, kinahanglanon gid ini, para ini sa ila kaayuhan. Ini nga mga tawo hamtong na sa ila pagtuo.

Pero may ara man, mga utod, nga masiling naton bata pa sa ila pagtuo.  Kinahanglan sundon mo gid ini sila, sawayon, kag kun indi madala sa pagsaway pahugon - “Indi ka magsimba, gabaan ka gid; mangawat ka, mapaimpierno ka na gid; waay ka nagapangamuyo, padamguhon ka gid sing malain.”  Bisan pa nga waay ini ginahambal, amo ini ang iya pirme line of reasoning, amo ini nga mga pamahog nga nagatuhaw sa ila paminsaron kag nagatulod sa ila sa pagbuhat sang ila katungdanan.

Gani, ang pirme lang ang ginahatagan igtalupangod sining mga bata  sa pagtuo amo ang ginadumili-an.  “Basta indi ko lang mabuhat ang ginadumili-an sa akon tama na ini.”  Gani ang kasugo-an sang Dios nga nagadumili amo lamang ang iya ginaemphasize.  For example:  Indi ka magpatay - ah OK na ako diri, waay man ako may ginpatay, luwas lamang sang lamok.  Indi ka mangawat - ah OK man ako diri, waay man ako may kinawatan.  Indi ka magpangin-babayi ukon magpangain-lalaki - ah mas OK pa gid ako diri kay waay man ako kirido ukon kirida - OK na gali ako, makapalangit na ako sini, tama na ni, maayo na gali ako.” hasta lang sa mga ginadumilian kag ginapabay-an lamang ang pagbuhat sing kaayuhan.

Pero ang hamtong sa iya pagtuo waay lamang naga-untat sa napulo ka sugo sang Dios nga nagadumili - ginapadayon niya ini sa sugo ni Kristo nga magbuhat sing kaayuhan - sa paghigugma sa Dios kag sa iya isigkatawo.  “Waay gid man ako nakapatay sing tawo, apang naghigugma bala ako sa akon isigkatawo, nagpatawad bala ako sa ila.  Waay gid man ako nangawat, apang nagnangin maalwan bala ako, nagpaambit bala ako sang akon pagkabutang, talento kag ihibalo sa iban.  Waay gid man ako nangirida ukon nangirido, apang naghigugma bala ako sing bug-os sa akon asawa ukon bana, ginhatagan ko bala sing tini-on ang akon panimalay.

Mga utod, amo ini ang panghangat ni Kristo sa aton sa ebanghelyo: to grow up in our faith, ang pagtubo sa aton pagtuo, to surpass the holiness of the scribes and pharisees, nga malapawan naton ang pagkatutom sang mga manunudlo sang kasugo-an, ang pagbuhat sang aton katungdanan indi tungod kay may pamahog sang impierno, kundi tungod sang gugma.  Indi lamang ang indi pagbuhat sang ginadumili-an sang kasugo-an, kundi ang pagbuhat man sang mga ginapabuhat sa aton ni Kristo nga kita maghigugma sa Dios kag sa aton isigkatawo - Love urges us to do more than just the letter of the commandments - love urges us to do more for our neighbors and to God.

Subong mamangkot kita, kamusta na bala ang akon pagtuo - yara pa bala ako sa pagkabata, ukon padulong na bala ako sa pagkahamtong?  Do I try to surpass the holiness of the scribes?  Panumdumon naton ini kag magpangamuyo, “Ginoo patubo-a ang akon pagtuo sa imo.  Amen.”