15th sun A - 1

May isa anay ka manginalamon nga nagsiling:  Evil has become so ordinary it does not strike fear in us anymore.  Tam-an na gid lang ka-ordinario ang mga kalalat-an subong sa bagay nga waay na ini masyado nga nagakatublag sa aton, waay na ini nagatuga sing daku gid nga kahadlok.

Nadumduman ko anay sang una makabati lang ako inaswang nga istorya, nagapalanindog na ang akon balahibo.  Apang sang mga  nagliligad nagguwa sa cable TV ang pelikula - patayin sa sindak si Barbara - si Dawn Zulueta ang ginhimo nila nga morto.  Nakasiling ako sa akon kaugalingon, “baw ka guwapa man sini nga morto.”  May nagsabat sa likod:  “kung amo man lang ina ang aswang, mapa-aswang na lang ako.”  Subong luwas nga mga guwapa kag guwapo ang nagadala sang papel sang mga aswang, nabuyo na ako sang mga inaswang nga istorya, waay na gid man ini nagapahadlok sa akon.

Siguro amo man ini ang nagakatabo sa aton sa tanan nga sahi sang kalalat-an.  Evil has become an everyday occurrence, makita naton ini kada adlaw bisan diin kita, nabuyo na kita.  Tungod sini we are no longer afraid of it, - we are no longer even conscious of its power - we abandon ourselves to it and sometimes even enjoy it. 

Subong mga utod ang Ginuo nagasiling sa aton - matuod makagagahom ang pulong sang Dios, matuod ang pulong sang Dios katulad sang binhi, mangin mabinungahon ini - apang may maga-upang sa iya pagtubo - may mga kasablagan sa iya pagpamunga.  Halin sa binhi nga nagatupa sa duta, pakadto sa iya pagpanalingsing, pakadto sa iya pagdaku kag pagpamunga - the seed will encounter many dangers and obstacles.  Kag ano - ang kagamhanan sang yawa - the power of evil.

Subong mga utod, kabigon naton ining santos nga ebanghelyo nga isa ka pa-andam.  Kon sin-o ang may dulunggan magpamati kay sa tagsa ka stage sang pagtubo sang binhi, sa tagsa ka stage sang pagtubo sang tawo sa pagkahamtong, ang puwersa sang kalautan yara nga nagatinguha sa pagpatay sini.

Ano karon ang himuon naton sa atubangan sining puwersa sang kalalat-an nga nagaupang sa aton pagtubo kag nagaupang sang pulong sang Dios nga mangin mabinungahon sa aton?

Una, be conscious of the presence of evil and its power in our lives.  Isa sa mga nagpapierdi sa aton pungsod sang tiempo giyera amo nga waay gid sila naghunahuna nga ang hapon nagaplano sa paglusob sa aton, nga ining mga baka nga haluson makadalagan magaaway sa aton, kag waay gid natalupangdan nga ang hapon may kagamhanan sa pagpirdi sa aton sa inaway.  Amo man ini ang matabo kon indi kita aware sang presencia sang kalalat-an sa aton kabuhi. Posible nga ining kalalat-an makita sa aton kadalok, sa aton kaimon, ukon kahisa.  Posible nga ining kalalat-an yara sa aton handum pagtimalos, ukon sa kaakig.  Posible nga ini yara sa aton sexual sins, sa paglupig sa iban ukon sa katamad.  Today we acknowledge the presence of the enemy, kilalaha ang iya kagamhanan sa paglutos - this is the first step in spiritual warfare.

Ikaduha, be conscious that we are essentially good.  Kon ginakilala naton nga may kalautan sa aton palibot, kilalahon man naton nga kita sa pagkamatuod maayo.  May kaayuhan sa tagsa tagsa sa aton, apang kon kaisa ining kaayo matabunan sang kalalat-an.  Kag ang kalalat-an lamang ang aton ginakilala kag ang ginapakita, indi kay ang aton kaayuhan.

Isa ka bes nagbisita ako sa isa ka solterito nga ginbuno.  Ini nga tawo tam-an ka dungol, indi na masaway, sa bagay nga bisan ang iya mga ginikanan indi na makaagwanta sa iya.  Apang sa akon pakigsugilanon sa iya nobya, pinamangkot ko siya, “Sa imo abi, ano ang kaayuhan ang nakita mo sa imo nobyo?”  Without hesitation nagsiling siya - “matinatapon siya, father.”  Matinatapon siya.  Ang pinakadungol, ang indi masaway - matinatapon.  Ang mga ginikanan waay nakakita sini, ang iya mga barkada waay nakatalupangod sini, bisan siya mismo, namatay lang nga waay nakahibalo nga siya matinatapon.  Pero ano ayhan ang natabo kon sa iya kabuhi nagsiling siya sa iya kaugalingon  - matinatapon ako, maayo ako nga tawo, indi ako dunggol - mapatay ayhan siya sa isa ka malaut nga kamatayon?

Gani mga utod, sa aton pagpamalandong subong maayo gid nga makilala naton ang aton man kaayuhan.  Kilalahon naton ini, i-emphasize naton ini, I-develop naton ini, kay amo ini ang mapinatubason nga duta sa diin magatubo ang binhi nga ginasab-og sang Dios - ang gamay nga kaayuhan nga kon ginakilala mangin tunaan sang tanan naton nga kaayuhan. Gani singgana ang imo kaugalingon - indi ako kasubong sini, maayo ako nga tawo, basically I am a good person.

Ikatatlo bisan nagakapalta kita sa kagamhanan sang kalalat-an padayunon naton ang pagtinguha nga magmangin maayo.  Ginatawag naton ini nga determination.  Nobody becomes a saint in a day - we become a saint by determination.   Nadumduman ko ang una ko gid nga esperyensiya sang determination.  Sang nag-apply ako sa seminaryo, high school, waay ako nakapasar - ang rason waay sing bokasyon.  I did not give up, I did not cry.  Una ko nga ginbuhat nanawag ako sa classmate ko kag nagplano kami sang strategy agud nga ireconsider ang akon aplication.  Madamo na ang ginkadtoan ko - ang sabat pirme lang indi puede.  Sang ulihi waay na gid ako may nadumduman nga himuon, nanawag ako kay Msgr. Calvo.  Nagakurogkurog ang akon kamot.  12 years old ako kag magahambal ako, magapangayo ako sing bulig sa isa ka Msgr.  Gintulon ko ang akon laway, ginpiyong ang akon mata kag nangayo sang bulig - in short binuligan ako, ginpasulod ako - after 14 years ako lang isa ang nag-pari out of 36 kag akon rector sadto nga nagdeny sa akon nagkuha subong sa akon nga iya assistant.  Mga utod indi ini pabugal.  Natabuan lang nga waay ako sing may nadumduman nga ehemplo sang ginatawag nga determination.  But the lesson then for me was very clear - I could not reach anything by just sitting down - I could not win my battles by just sitting on a corner crying my heart out - I have to stand up and  fight.  This is what determination is.  And we could only become fruitful in this world even against the onslaught of evil if we are determined to make it so.  Mangamuyo kita sa Dios para sa sini nga tinutuyo.