12th sun A - 2

Sang nagligad nga semana may nagpamangkot sa akon, “Father, sala bala ang mag majong, sala bala kon magsugal ako?  Ikompisar ko bala ini?”

Halin sang gamay kita gintun-an na kita nga magsugal.  Sang nagapakompisar ako sa Jaro II may nasundan ako nga duha ka bata, grade two.  Mainit sila nga nagabaisay samtang nagalakat sila.  Nagsiling ang isa nga indi pagbatonon ang iya assignment kay sala ini.  Ang isa naman iya nagasiling nga mabaton ini kay ginsunod ya gid ang tanan nga ginsugo ni mam.  Hasta sang ulihi indi na gid magpasupil ang isa kag isa gani nagsiling ang isa, “Pustahanay, huo ah pustahanay.”  Pustahanay, gambling, dugay dugay madako ina makadto ina sa taksi.  Sang bata pa kami ang amon patad panit sang sigarilyo ukon tansan, dugay dugay madako ini sa sinsilyo, makdto ini sa kanyorisan - pula puti, bingo, roleta, lunggong; dugaydugay makadto ini sa parespares, blackjack, pusoy dos; dugay dugay kon indi pa gid ini matapna madako ini sa bulang, mahjong, daily-double.  Kon pulopigado dira lang sa lamatyan, kon manggaranon, sa casino - pareho mansa gihapon nga sugal. 

Siguro amo man ini ang pamangkot sang kalabanan kay halos tanan kita may miembro sa aton panimalay nga may kasubong sini nga dibersiyon, kag ilabi na gid subong nga nagtuhaw naman ang issue indi lamang sang illegal gambling nga ginatawag naton daily double, kundi pati man ang legal nga pagsugal nga amo ang lotto.

Sala bala kon magsugal ako, ikompisar ko bala ini?  Sa pagumpisa luyag ko lang clarohon nga ang sugal isa ka legitimo nga recreation.  Apang masyado ini ka dudoso nga sahi sang recreation tungod kay kon kaisa indi na naton mahibaluan kon ano nga sahi sang pagsugal ang nagakabagay pa kag ano na nga sahi sang sugal ang immoral kag indi Kristiano.  Gani subong hatagan ko kamo sang mga principio agud mahisayran naton kon sa diin naton makabig nga ang sugal isa na ka sala, isa na ka immoral nga buluhaton.

Una, ang sugal sala kon ini naga-upang sa akon sa pagbuhat sang akon responsibilidad kag obligasyon sa akon pamilya, kag sa akon obra.  For example, pari ako, nagmajong ako, nagpulaw ako.  Pagmisa ko sa aga nagalinolino pa ang akon ulo, waay ako ka preparar sang akon sermon, pagmisa ko ginbudobudo ko lang kay kapoy ako - ang akon pagsugal isa na ka immoral nga buluhaton because it interfered in my obligations.  For example, ginikanan ako, nawili ako sa majongan, waay na may nagabantay sang akon kabataan, waay na may nagdigamo, waay na may nagabulig sa akon kabataan, sa pagbantay sa ila pagtuon, ginpabay-an na lang sila . . . - sa sina nga bagay, ang pagsugal mangin daku nga sala - for it interfered in my responsibilities nga ginapaabot sang Dios nga himuon nakon.

Ikaduha, ang sugal immoral kon ang taya indi na risonable, kag waay na nagasinanto, kag ini nga kantidad indi imo ukon ginatuyo kontani sa mas kinahanglanon nga mga butang, para sa imo pamilya ukon savings para sa paalabuton.  For example, ang imo kinitaan husto lang sa pagbakal sang kalan-on kag pagpatuon sang imo kabataan.  Kon may balayran ka pa nga mga utang, kon ginapaiskwela mo pa ang imo kabataan kag basi may mga kinahanglan nga magatuhaw sa ulihi, kon may nagamasakit sa akon pamilya ukon pariente nga indi makasarang magbakal sang bulong - kon sayuron kon may mga priority needs ako sa akon pamilya kag ang akon palibot.  Bisan manggaranon ako indi ko lang mawas-ag kag mausikan ang akon kwarta - God gave this to us to use it responsibly para sa kaayuhan sang tanan.

Ikatatlo, ang pagsugal daku nga sala kon dalagko ang pustahanay.  Kag indi lamang daku sa isa ka shot, kundi sa dalayon man nagadaku na gid nga nagadaku kon tingbon, kay sige sige na ang akon pagsugal.  Daku na nga kwarta ang nagakadto sa pagsugal.  Niyan ang pagsugal sala kag immoral.

Ikap-at, kon ang pagsugal nagaguba na sang kaayuhan sang tawo nga nagasugal mismo, nagaguba sang iya trabaho, sang iya pamilya.  Masami ini nga nagakatabo; napirdi, pagabot sa balay . . . singgit.  Nasing-alanan ang asawa, ang kabataan . . . sa trabaho naakigan ang tanan.  Ang pagsugal nagguba sang akon relationship sa isa kag isa - gani ang sugal immoral.

Suobng mamangkot kita ngaa immoral ang lotto?

Mga utod kita nga mga Pilipino palasugal, subong ginapalala ini sang aton gobierno paagi sa pagtulod sang lotto.  Legal ang lotto apang ang simbahan nagasiling nga ini immoral.  Immoral kon sayuron daku nga sala.  Ngaa, tungod kay kon magdaog kita (ina kon magdaog kita) ang lotto makalipay sang isa ka pamilya, makahimo sa ila nga milyonaryo, makahatag sang isa ka ambulancia ukon duha para sa aton ciudad . . . apang, apang pila ka linibo kag minilyon ka tawo, kag kwarta ang mapierdi?  Pila ka pamilya ang magaantos kay kontani ang gintaya, nagasto para sa kinahanglanaon sang pamilya?  Pila pa ka bulong ang kontani mabakal kag pila pa ka balatian ang maayo kon gingasto yadto nga kwarta sing nagakabagay kag nagakaigo?  Immoral ang lotto tungod kay nagapadulom ini sang aton panghunahuna kon ano ang unahon naton nga gastuhan - ang recreation ko ukon ang kabuhi, ang buasdamlag, ang ikaayong lawas sang akon utod.

Subong man ang lotto immoral tungod kay ini nagapatamad sa aton.  Masiling kita, “magdaog lang ako sa lotto mapatindog gid ako sang balay, maka-iskwela gid kamo sing maayo.”  Ti ngaa abi indi kita makatrabaho sing may kapisan kag tuman nga pagpangabudlay para sa sina  nga handum.  Ngaa isalig naton ang buasdamlag naton kag sang aton kabataan sa suerte lamang.  Ang kabuhi indi mapadalagan sa pasuerte lamang.  Magsalig kita sa aton ikasarang, sa aton kapisan kag sa kabalaka kag sa paghigugma sang Dios nga ginapasalig sang aton ebanghelyo.  Jesus is telling us, if God can care for the sparrows why will he not take care of us, we are worth more than the sparrows.  Lotto will not make your dreams come true, but Jesus will, God has assured us.

Ang lotto legal sa mata sang gobierno, apang ini immoral sa mata sang Dios.  Sin-o karon ang aton patihon, ang tawo bala nga makapatay sang lawas, ukon ang Dios bala nga makalaglag sang lawas kag kalag sa waay katapusan nga kalayo.

Ibilin ko ini sa konsiensiya sang tagsa-tagsa.