holy family A

Ginasiling sang mga experto sa biblia nga ang pagsulat sang mga ebanghelyo baliskad.  Siling nila ang pagsulat sini indi halin sa pagkatawo hasta nga sia mabanhaw kundili halin sa katapusan pakadto sa kamunuan.  Kon sayuron pa ang pagsulat sang ebanghelyo nagsugod sa katapusan sang kabuhi ni Kristo, sa iya kamatayon kag pagkabanhaw.  Dayon sinulat nila ang iya hinimuan, ang iya mga pagwali, mga milagro kag ang iya mga ginpanghambal.  Kag sa katapusan sinulat nila ang iya pagkatawo kag ang mga hitabo sang sia isa pa ka lapsag.  Backwards ang pagsulat halin sa punta pakadto sa puno.  Ngaa?  

Isa sa mga rason nga mabase naton sa psychology amo nga kon ano kita subong, kon ano ang pamatasan naton subong, kon paano naton gintapos ang aton kabuhi, ini may daku nga kaangtanan sa aton mga nagliligad, ilabi na gid sa pagpadako sa aton sang aton ginikanan.  What we are right now is a reflection and a result of our past upbringing.  Ang milagro sang kamatayon kag pagkabanhaw ni Kristo may kamunu-an sa milagro sang iya pagkatawo kag pagpadaku sa iya.  Gani sang ginpadaluman nila ang ila pagpamalandong sang makatalanhaga nga kamatayon kag kabuhi ni Kristo, ugaling nila natalupangdan kag namulalongan ang iya man makatalanhaga nga pagkatawo kag pagpadaku.  Life can be better understood backwards.  The life of Jesus was understood more, his mission was understood more, backwards, paagi sa pagpamalandong sang iya pagsugod diri sa kalibutan.  And so also with us.  You will better understand yourself and in the process love yourself better, once we get hold of our experience of the past in our family or in our lack of it.  Our lives can be better understood backwards. 

Sa subong nga adlaw adlaw sang sagrada familia, adlaw sang kristohanon nga panimalay, ginaagda kamo sa pagistoryahanay as a family.  Siguro mahimo ninyo ini sa paniaga, ukon sa paniapon karon sa gab-i.  Tipon kamo kag mag-istoryahanay.  Bakal ka damo nga mane, ukon liso sang kalabasa, timpla ka damo nga juice, tipon kamo sa sala, patya ang TV ukon ang radyo, kag magsiling, "dali kamo diri kay ma-istoryahanay kita."  Ano ang istoryahan ninyo – katulad sang ginhimo sang ebanghelyo subong nahanungod kay Jesus istoryahan ninyo ang ginatawag nga infancy narratives.  Ang mga natabo sang bata pa kita, masakit man ukon masadya, masubo man ukon kaladlawan.  Sugiri ang inyo mga kabataan sang imo nagliligad, sang imo infancy narratives and you will see, you and they will begin to understand yourself better, and in the process you will begin to appreciate each other and love each other all the more.  In that face, the face of your mother or father, in that face, the face of a son or a daughter – there is a story behind them.  In the attitude of your mother or father, good or bad, in the attitude of your son or daughter, good or bad, you will see a story.  You will listen, and when you listen you will begin to understand the person.

Sample.

Labay man akon ako may pagkamaniningad, nanami-an ako mamati-mati, mang-ukay, kag manghusisa.  Kon diin damo tawo indi gid ako na kabatas nga indi man magdasok.  So i-share ko sa inyo ang mga nadiskobrehan ko tungod sang akon pagkamaniningad.

Una masubo.

May isa ka seminarista nga sa tagsa gani ka pagpangakig sang pari, kon may mabati-an sia nga singgit sang pari nagalalain – init gid na sia dayon, bisan indi pa sia ang natungdan.  Akig man  sia dayon bisan waay sia labot, kag akig sia sa nagapangakig bisan pa waay sia labot.  Nag-istoryahanay kami kag sa iya istorya madamo nga mga bes nga kon akigan sia sang iya tatay ginasinggitan sia, ginasakit sia sing tudo-tudo, indi lang hanot kundi bakol.  Kag isa ka bes ginsulod gani sia sa sako kag ginhigtan ang sako.  Maghibi sia kigan pa gid sia tapat, maghibi sia bakolon pa gid sia kag singganan indi maghibi tapos bakolon.  Ti kundi dugang pa gid iya hibi.  Subong bisan anhon niya indi sia makahibi kag kon may nagapangakig bisan indi sia ang natungdan akig man sia.

Ikaduha, medyo sadya.

Ang mga nanay indi maintinedihan.  Sang nagakaon ang tambok ko nga utod kinigan niya kay kaon lang kuno obra ya, kag ginlecturan ya pa sang mga cholesterol kag ang halit sini.  Pagkatapos sang kaon mapuli nga tani ang tambok ko nga utod.  Ay abaw si nanay nagadalagan halin sa kusina gasinggitan nga papunduhon anay ang jeep kay may ipabalon sia sa utod ko - ang sobra nga litson, ang sobra nga dinuguan, ang sobra nga fruit salad.  Mothers tend to be inconsistent in their attitude towards you.  Ngaa?  Ini tungod sang duha ka daku nga mga birtud sa isa ka iloy – loyalty and love.  Naka-prefect ako sa seminaryo kag natalupangdan ko nga bisan ano pa kagago kag kadunggol sang bata, ang nanay niya indi gid magpati nga ginbuhat sang iya anak yadtong kadungolan.  Kon indi na gid sia kalusot masiling na sia, ano abi kay gin-influwensiya sang barkada.  Loyalty and love.  Amo gani nga bisan law-ay ka si nanay mo ma-insistir gid na ya nga guapo ka.

Last story.  Mga seminarista waay gid amor sa ila tatay.  Talagsa ka gid lang makakita nga vibes sila ni tatay nila.  Kalabanan sang mga semianrista contra nila pari.  Ginatawag nila nga authority hang-ups.  Basta autoridad ka gani kontra nila bisan sakto ka pa.  Why?  Sa ila mga istorya, resulta sang akon pagkamaniningad waay gid sang relationship sa tatay.  Hi hello lang ang ila conversation, kon ga-istorya gid man si tatay nila sa ila kung indi akig, sermon.  Waay gid sila time nga duha lang sila ni tatay niya.  In the past they never learned to relate with father and so they never learned how to relate to authority.  Gani ginhimo namon sa seminaryo – father’s day.  Isa ka adlaw exclusive for men.  Waay nanay.  Tatay lang kag ang iya anak.  May games sila.  Blindfold ang tatay.  pangitaon niya ang iya anak paagi sa paghiram lamang sang iya guya.  Himoan sang tatay ang waay niya nahimo sa iya anak.  Kinungkung niya ang iya anak kag gin-iliili, ginhabyog-habyog sa iya kamot – college na ang iya anak.  Kag samtang sia ginakungkong ang college nga semianrista nagpakuribong man sa kamot sang iya tatay.  That night I received a letter from a seminarian which simply said – thank you for Father’s day.

Stories are important.  You will understand your life by looking backwards.  Assignment, today is the feast of the Holy Family.  Para sa isa ka kristiano today is family day.  Activity, karon sa gab-i maistoryahanay kamo. You will understand yourself better by looking backwards.  Amo ina ka importante indi lamang sang isa ka panimalay kundi sang maayo nga experyensiya sa isa ka panimalay.