Sadtong tion sang paghingabot sa mga Kristianos nga
nagtuga sang kahadlok kag madamo nga mga pagkapaslaw sa pagtuo, gintukod sang
simbahan ang kapiestahan sang mga martires agod, siling ni San Agustin ang
pagdumdom sang kabuhi kag kamatayon sining mga martires magapaisog sa tumuluo
sa pag-atubang sang mga paghingabot.
Sadtong tion nga ang matuod nga presensya ni Kristo sa
Eukaristiya ginpanginwala sang mga tawo, gintukod sang simbahan ang kapiestahan
sang Corpus Christi kag ginmanduan ang mga tumuluo sa pagsimba sang Lawas ni
Kristo sa bayhon sang tinapay kag sa pagdala sini nga may kadungganan sa mga
dalanon sa isa ka maduagon nga prosesyon.
Sa sadtong tion nga ang Dios ginlarawan nga isa ka
mapintas kag mapigoson nga Dios, gintukod sang simbahan ang piesta sang Hamili
nga Kasingkasing ni Jesus sa pagpakita kag sa pagpamatuod, nga ang Dios, labaw
sa tanan, gugma.
Kag sa sadtong tion nga ang kapintas sang tawo
nagtulod sa iya sa pagpatay indi lamang sang ginatos kundi minilyon sa World
War I kag II; sa sadtong tion nga ang kapintas sang tawo sa iya isigkatawo
nagpatahaw sa pagtahod sa dignidad sang tagsa-tagsa, gintukod sang simbahan ang
kapiestahan sang mahimayaon nga pagdala sang lawas kag kalag ni Maria
Santissima sa langit sa paghatag kadungganan sa lawas sang tawo, ang amo gid
nga lawas nga pagahimayaon sa katapusan sang panahon katulad ni Maria. Kag tungod man sang walay kaluoy sang tawo sa
iya isigkatawo, ang simbahan nagpalapnag sang debosyon kag sang ulihi nagtukod
sang piesta sang Divine Mercy – ang Diosnon nga kaluoy.
Karon ginasaulog naton ang kapiestahan ni Kristo nga
hari. Ano iya ang rason kon ngaa gintukod
ang piesta ni Kristo nga Hari?
Ang kapiestahan ni Kristo nga Hari gintukod ni Papa
Pio Onse sadtong 1925. Sa sadto nga
tion, daku gid ang pagbaylo sa lakat sang pangabuhi, ilabi na gid sa sahi sang
pagdumala sang mga pungsod. Ang
pagdumala sang mga hari, gin-ilisan sang kongreso. Ang lideres sang mga pungsod ginpapili-an sa
mga tawo. Tion yadto sang pagbalik sang
democracia, ang pagbalik sang rule of the majority. Isa ini sa mga matahom nga development sa mga
pungsod – ang tawo makahambal na sang ila luyag, makapili na kita sang mga tawo
nga may ikasarang nga makapakigbato sang aton kinahanglanon, one person, one
vote, imol ka man ukon manggaranon – this is the blessing of democracy.
But democracy has also a curse - tungod kay ini
tawohanon nga institusyon may iya man ini nga kapaltahan. Ang isa sina halimbawa amo ang kamatuoran,
specifically ang kapat-uran sang kamatuoran moral. Indi kita makasiling, abi paboto-botohan ta
kon sala ang aborsyon ukon sakto. Abi
paboto-botohan ta kon maayo ukon malain ang pag-asawahay sang lalaki kag lalaki
ukon sang babayi kag babayi. Indi kita
makasiling, abi papoto-botohan ta kon sarang kita makabaligya legal sang shabu
sa tiendahan mayor. Ang kamatuoran
nahanungod sa aton moral life, ang kamatuoran nahanungod sa malain kag maayo
indi madesisyonan sa pabayaw-bayaw sang kamot because truth is always objective
truth. Wala ini nagadepende sa akon panan-aw
ukon sa akon paghangop. Indi kita
makasiling, suno sa akon ang pagpatay maayo.
Suno sa akon panan-aw puede ako makapang-torture. Suno sa kadam-an sa amon ang pagpangawat indi
sala. You cannot say that. That is what we call moral relativism – ang
sala kag maayo nagadepende sa akon, ukon nagadepende sa panan-aw sang mayoriya.
Ano ang sala ni Adan kag ni Eba? Nakasala sila tungod kay nagmato-mato sila
kuha sang prutas nga magahatag sa ila sang ihibalo nahanungod sa maayo kag
malain. Kon sayuron, gin-angkon nila ang
kagamhanan nga magdesisyon kon bala maayo ukon malain ang isa ka butang. Amo ina ang sala ni Adan kag ni Eba – they
appropriated to themselves the power to decide what is good and what is evil. You cannot do that because defining good or
evil is not within the power of man. Iya
lang ina sang Dios. Kon amo nagapangagaw kita lugar, gina-agawan
naton sing puwesto ang Dios. Sa aton
ebanghleyo ang Ginoo nagsiling, ang yara sa kamatuoran nagapamati sang akon
pulong. Ang kamatuoran indi akon-akon
lang opinyon, indi ang panan-aw sang kadam-an kundi ang pagpamati sa pulong ni
Kristo.
Amo ina ang rason kon ngaa ang Piesta sang Kristo nga
hari gintukod agod indi kita malipat sang aton lugar, agod indi kita mang-agaw
puesto, agod indi kita magkalipat nga ang Dios amo ang hari sang tanan kag indi
kita, agod indi kita malipat nga ang talaksan sang kamatuoran amo si Kristo kag
indi ang panan-aw ukon ang opinyon sang kadam-an.
Apang sa masubo nga palad kadamo kag nagakalain-lain
ang nagadumala, ang nagahari sa aton.
Karon nga panahon damo na kompetinsiya ang Dios kag ang iya kamatuoran
sa iya pagkahari. Mabal-an mo kon sino
ang ginapahari mo sa imo kaugalingon, kon sin-o ang ginapahari naton sa aton
ciudad ka sa atong pungsod kon husisaon naton ang aton motibasyon – ano ang
nagatulod sa imo sa paghimo sina nga butang?
Sa aton ebanghelyo ang desisyon ni Pilato wala nabase sa kamatuoran sang
Dios tungod kay nakahibalo sia nga inosente si Jesus. Apang bisan amo sini iya ginpapatay si Jesus
– ngaa? Tungod kay nahadlok sia sa mga
tawo. Siguro tungod kay luyag niya nga
indi sia pagpatalsikon sa iya naandan na nga puesto. Amo ini ang kompromiso nga matabo kon mas
ginapamatian mo pa ang imo kadalok sang sa ang kamatuoran. Amo ini ang kompromiso nga matabo kon mas
ginapamatian mo pa ang imo kahadlok sa tawo sang sa kamatuoran nga imo dapat
gintindugan. Husisaa.
Sa isa ka maligwin nga duog may natabo nga isa anay
malubha nga aksidente. Nakabunggo ang awto sa poste. Patay gid tanan. Kinadtoan sang pulis kag ginhusisa ang
ginahamtangan sang patay sa tuyo nga mahibaluan kon tani ang kawsa sang
aksidente. Nakita niya ang lalaki nga
nagapungko sa front seat nga nagaatubang sa likod sang awto. Nakita niya ang babayi nga yara sa likod sang
salakyan nga naga-uyat sang iya tuo nga sapatos nga siguro ginlampos niya sa
lalaki. Kag nakita niya ang isa ka
lapsag sa kilid sang babayi. Ini tanan
iya ginlista sa iya record book. Sang
manuglakat na sia iya namulalongan – kon ang lalaki nagapungko sa front seat,
kon ang babayi yara sa likod, upod sa iya lapsag, sin-o ang nagadrive sang
awto. Wala sing may nagapungko sa
pulongkoan sang driver. Pinangita niya,
nga pinangita. Wala sia sing may nakita nga
tawo magluwas sa amu nga nagapungko nga nagapanampuay sa kilid sang dalan. Gani ginsulat niya sa iya report, laban-laban
ang nagadrive sang salakyan amu.
Sa imo kabuhi sin-o ang nagamaneho sa imo? What drives you, what motivates you? Sa aton ciudad, sa aton pungsod, ano ang
nagamaneho sa aton? Ginatugutan bala
naton si Kristo kag ang iya kamatuoran nga magmaneho sa aton, ukon basi mas
nagapamati pa kita sa mga amu nga amo ang kadalok, sa amu sang kahakug, sa amu
sang pagkamaiyaiyahon, sa amu sang aton mga prejudices, sa amo sang aton
kaakig, sa amu nga amo ang ginansiya kag kwarta, sa amu nga amo ang progreso
nga wala nagatahod sa moral sang tawo – kag indi na makasal-ot ang matuod nga
driver nga amo ang kamatuoran ni Kristo.
Husisaa. Basi amu ang nagamaneho.
No comments:
Post a Comment