my hiligaynon homilies . . . a collection of homilies based on the Lectionary of the Roman Catholic Church
Saturday, January 12, 2013
4th sun of advent B
May isa anay ka
Maryknol nga pari nga pagkatapos sang 20 ka tuig sa prisohan sang mga komunista
ginhilway sia. Kag ang una niya nga
ginbuhat amo ang pag-husisa kon bala buhi pa ang Kristianismo sa iya pungsod
pagkatapos sang malawig nga tinuig bilang komunista.
Gani pagguwa niya
sa dalan una niya nga nasumalang amo ang isa ka 11 anyos nga bata kag gani iya
sia pinamangkot: “Toto, nagatuo ka bala
ka Jesukristo.” Ang bata nagpundo kag nagtulok
sa iya sing masakit kag pagkatapos sang malawig nga hulat nagsabat: “waay, waay ako nagapati kay Jesukristo mo.” “Ngaa toto?” pamangkot sang pari, “ngaa waay
ka nagapati kay Jesukristo.” Kag ang
bata nagsabat: “Indi bala nga ang Dios
naghimo sang elepante kag ang elepante naghimo sang iban pa gid nga mga elepante? Ang Dios naghimo sang manok kag ining manok
nangitlog kag naghimo pa gid sang iban pa gid nga manok. Ang Dios naghimo kay Jesuskristo, pero ngaa
waay man ako may nakita pa nga iban nga Kristo - ang nanay ko palasugal, ang
tatay ko palahubog waay sila panahon para sa akon, ang mga kautoran wala man sa
balay - gani waay ako nagapati sa imo Jesukristo, kay wala ako sing makita nga
iban pa gid nga Kristo.”
Thursday, January 10, 2013
3rd sunday B
Sang nagligad nga
tuig may mga babayi nga katapo sang Nagdilaab Foundation didto sa Mindanao nga
gin-kidnap sang mga Abu-Sayaf, si Millette Mendoza nga ginbihag sa sulod sang
61 ka adlaw kag si SP nga ginbihag sa sulod sang tatlo kag semana. Sang gin-interview sila sa Radyo Veritas kon
ano ang mga kabudlayan nga ila ginagyan sa sadtong pag-kidnap sa ila, isa sila
sa pagsiling nga ang pinakabudlay amo ang pagseparar sa ila nga duha. They were both separated from each
other. Kag sa sulod sang malawig nga mga
inadlaw sila nga duha nangin isahanon.
Paano nila na-survive ini?
Si Millette
nagsiling nga sang pagbulag sa ila nagtalang ang isa ka bag ni SP, kag didto
ini ginbutang sa hayub-hayub nga ginpateneran sa iya. Kag agod madula ang iya kahadlok sa iya
pag-isahanon iya ginsuksuk ang bayo ni SP nga iya kinuha sa sadto nga bag, kag
bisan gutok pa ini, gin-agwanta lang niya agod indi sia magpanumdom nga
naga-isahon sia sa sadto nga lugar.
3rd sun of advent B
Sa sining ikatlo nga Domingo sang Adbiento ginasingganan kita mga balasahon
nga magkalaipay. Sa pagkamatuod ang mga
balasahon nagapamilit sa aton nga magkalipay, gani bisan wala ka sa modo nga
magngirit, si Isaiah, si San Lucas kag si San Pablo nagapamilit gid nga kita magngirit,
magkalipay.
3rd sun of advent B
Nagapati pa bala
kamo kay Santa Claus? Subong kay dalagku na kita waay na kita nagapati kay
Santa Claus. Sang una nadumduman ko sang
ginsugiran ako sang akon magulang nga indi gali tuod si Santa Claus, nga si
Santa Claus gali nga nagakamang sa tungang gab-i, si nanay man lang gali,
nagyambi ako kag gintulok ko siya nga daw indi magpati. Apang natalupangdan ko nga matuod gid man gali kag sugod sadto waay na gid ko namati
sang mga kanta nga “Here Comes Santa Claus,” ukon “Santa Claus is coming to
town.” – coming to town (2x) nga ara man lang gali nga nagapuyo sa balay upod sa imo.
Kag bisan indi ka pa mag better watch out, better not pout gaan ka man
sa gihapon sang regalo. Sugod sadto waay
na ako nagpati kay Santa Claus.
2nd sun of advent B
May isa anay ka
panday nga ginpamangkot, “tiyo’y ano ang ginaobra mo diri?” Kag ang panday nga daw nagakulomoron kag daw
may kaakig sa iya tingog nagsabat, “Nagaobra ako sang salog!”
Sa ulu-unhan niya
may ara man didto nga isa man ka panday nga naga-obra kag ginpamangkot man sia,
“tiy’oy ano ang ginaobra mo diri?” Kag
ini nga panday nagsabat nga may kasadya kag kalangkag sa iya tingog, “nagaobra
ako sang salog sang isa sa mga pinakamatahum nga katedral nga gintukod para sa
Dios.”
2nd sun of advent B
Siguro nakabasa na kamo sang Libro nga ginatigulohan Who Moved My
Cheese. Sino ang nagkuha sang akon
keso. Istorya ini sang duha ka ilaga nga
yara sa maze. Kada aga pagkabugtaw nila
may keso gid na ya nga ginabutang sa amo man sa gihapon nga lugarhalin pa sang
una. Dira gid na pirme. Kada aga, adlaw adlaw, ang expektasyon nila
nga ara gid na dira ang keso.
Hasta sang ulihe isa ka aga natalupangdan nila nga wala na ang ila
keso. Indi sila ka makapati. Ari gi na diri ya. Hulat sila nga hulat, waay man sa
gihapon. Maano na lang kita waay nga ang
keso. Indi gid sila maghalin sa sina nga
lugar. Indi pwede siling nila diri gid
na ya ang keso, halin sang una diri gid na ya nabutang ang keso.
1st sun of advent B
Sang nangayo permiso ang Pilipinas nga magaselebrar sang misa aguinaldo,
siam ka adlaw antes ang krismas, may isa ka cardinal nga nag-oponer sini. Siling sang cardinal, ”Ano na ya inyo sa
pilipinas man, siyam ka adlaw antes krismas naga-krismas na ya kamo, may Gloria
na kamo, may mga masadya na kamo nga mga ambahanon sa inyo misa. Siyam pa ka adlaw, nagkrismas nakamo ya, indi
na ya puede!” Kag may Pilipino nga pari
nga nagsabat, ”Your Eminence, sin-o nagsiling sa imo nga siyam pa ka adlaw
nag-krismas na kami. Sa Pilipinas, Your
Eminence, indi siyam ka adlaw antes, kundi tatlo ka bulan antes nagakrismas na
kami ya.
1st sun of advent B
Labay man akon ang aton bala ebanghelyo subong kululbaan para sa
pamatin-an sang kalabanan. Indi bala
ginagamit gani ini sa pagpakulba sa aton.
May magsinggit gani the end of the world is near – nagakinarankaran
kita, ang iban nagabakal candila, ang iban nagapabendita sang pospro, kay may 3
days of darkness kuno – pobre man ang Peco.
Siguro may nakita man kamo didto sa ciudad nagasakay sa tricycle nga
nagawali. Sa likod sang iya tricycle may
kratola nga nagasiling – the end of the world is near kag may daku nga drawing
sang bagul sang tawo nga nagabangisi.
Kaladlokan, kakulubaan. Pero
dianay ka amo gid man bala ina ang punto sang aton ebanghelyo.
pentecost A
May isa anay ka
bag-o nga pari nga gin-assign sa isa ka parokya. Katulad sang tanan nga bag-o nga pari ini
siya tam-an gid ka enthusiastic kay daw sa ano bala nga amo ini ang iya first
parish assignment. Apang sa pag-abot
sini nga pari ginsugata siya sang iya mga parokyano kag ginsingganan nga
kanugon lamang sang iya pagkari sa sini nga parokya kay ini nga parokya, ini
nga simbahan -- patay. Patay ang
gin-asaynan niya nga parokya. Gani isa ka adlaw out of desperation, ining pari
nagpa-imprinta sa isa ka local newspaper sang isa ka obituary, ukon notisya
sang padkamatay sang ila simbahan kag ang lubong natalana sa Domingo sang
hapon.
pentecost A
Sa Thailand may
isa didto ka Golden Buddha 10 and a half feet ang kataason - solid gold. Sa luyo sining Golden Buddha may makita didto
nga clay ukon lutak nga sang una nagatabon sang Golden Buddha. Ang istorya sang Golden Buddha kag sang sini
nga lutak amo sini. Sang 1957 may mga
monghe nga may tuyo kontani nga halinon ang clay nga buddha sa isa ka
lugar. Gintinguhaan nila ini nga
hakwaton sang crane apang tungod kay mabug-at ini kaayo naglilitik ang clay nga
buddha. Dugang pa diri, nag-ulan kag
nagdaku ahat ang mga litik sini. Gani, ginbalik nila ini kag gintabunan sang malapad nga tolda.
ascension A
Siguro nakakita
kamo sang sine nga Gladiator. Isa ini ka
sports anay didto sa Roma. Kon mahilig
kamo magbulang daw amo amo man sini ugaling ang ginapaaway indi manok kundi tawo. Ginahatagan sila sang armas, ispada, wasay,
batuta bisan ano lang gna armas, ginapa-away kag madag-anay lamang kung mapatay
na ang isa. Isa ka adlaw may isa ka
tigulang nga tawo nga bag-o lang mabunyagan nga Kristiano kag sa iya
pagpamalandong daw indi gid magsanto nga ang isa ka Kristiano magtolerar lang
sang sini nga sahi snag entertainment.
Gani siling niya untaton naton ini nga hampang. Ang iya mga kaupdanan naglungolungo
lang. “Tyoy siling nila imol ka lang nga
tawo, indi ka opisyal sang ciudad, bisan tanod lang waay ka gid rangko kag isa
pa, isa ka lang paano mo mapauntat ini nga hampang kontrahon ka sang
tanan.” Apang ang tigulang nga Kristiano
indi mapakali. Against all odds siling
niya “dapat tapnaon ko ini nga hampang kay indi bagay nga magpatyanay ang tawo
agud ma-intertinar lang ang iban.” Gani
nagkadto sia sa Roman coliseum. Kag
didto sa pagkadamo nga mga tawo ang nagtambong agud maglantaw sang sini nga
sahi sang hinampang. Sang hana na nga
magsugod ang away, samtang nagahanda na nga maglab-anay ang duha ka gladiators
hinali lang nga may naglumpat sa arena kag nagpatunga sa duha. Kag sa matunog nga tingog nagsinggit sia,
“Indi bagay nga ang tawo magpatay sang iya isigkatawo agud maghatag sa aton
sing kasadyahan. Sala sa Dios ang magkuha
sang kabuhi.”
ascension A
Ang mga intsik may
isa anay ka matahum nga legend nga nagasiling:
Once upon a time
may isa ka tigulang nga tawo nga nagapuyo sa isa ka latagon. Ang iya balay nagaatubang sa nabagatnan, kag
sa atubangan gid sang iya pwertahan
nagatindong ang duha ka dalagko nga bukid.
Ini nga mga bukid nagapamalabag sang iya alagyan padulong sa
nabagatnan. Gani isa ka adlaw ining
tigulang nga tawo nagpungko upod sa iya mga anak nga lalaki kag naghimo sang
solemne nga panaad kag dungan sila nga nagkuha sang ila mga sadol. Ginhuman
nila ang ila hunahuna nga sadolon kag tapanon nila ang duha ka dalagko kag
mataas nga bukid agud nga may alagyan sila padulong sa nabagatnan.
6th sun of easter A
Siling nila may
paghidait kita subong. Karon mamangkot
kita, diin bala nagahalin ining paghidait naton subong? Husisa-on naton. Una, posible ini nagahalin kag tuga sang
kahadlok: For example -- hambal pa dira
bala kay bumbahon ta ka karon.
Amo ini ang
paghidait sa Mindanao, ang paghidait naton sa aton mga superior kag kung kaisa
sang mga kabataan sa ila ginikanan. Ini
nabase sa kahadlok kag sa mga threats.
Ikaduha, posible
nga ini nagahalin sa pamatyagan sang kapaslawan. For example, “hay natak-an na ako magpagamo,
ti sige na lang. Natahap ako magsaway, bay-i na lang dira.” Amo ini kon kaisa ang paghidait sa tunga sang
mga nagapakunokuno nga mag-abyanay, paghidait sa tunga sang mga trabahador kag
sang ila mga employers, paghidait sa tunga sang ginikanan kag mga kabataan, kag
paghidait sa tunga sang mga mag-ulolotod.
Waay, kita may mahimo, ti sige na lang.
6th sun of easter A
Diin bala
nagahalin ining paghidait naton subong?
Una, posible ini nagahalin kag tuga sang kahadlok: For example -- hambal pa dira bala kay
bumbahon ta ka karon.
Amo ini ang
paghidait sa Mindanao, ang paghidait naton sa aton mga superior kag kung kaisa
sang mga kabataan sa ila ginikanan. Ini
nabase sa kahadlok kag sa mga threats.
Ikaduha, posible
nga ini nagahalin sa pamatyagan sang kapaslawan. For example, “hay natak-an na ako magpagamo,
ti sige na lang. Natahap ako magsaway, bay-i na lang dira.” Amo ini kon kaisa ang paghidait sa tunga sang
mga nagapakunokuno nga mag-abyanay, paghidait sa tunga sang mga trabahador kag
sang ila mga employers, paghidait sa tunga sang ginikanan kag mga kabataan, kag
paghidait sa tunga sang mga mag-ulolotod.
Waay, kita may mahimo, ti sige na lang.
5th sun of easter A
Ang mga griego nagapati nga ang Dios amo ang Indi-Makita. Ang mga Hudiyo nagapati nga ang makakita sa
Dios mapatay. Sa daan nga katipan sang
biblia ang Dios nagpakita gid man kay Moises, apang ginpakita lamang niya ang
iya likod kag indi ang iya guya kay ang makakita sa iya mapatay.
Gani ang ginhambal ni Jesus sa aton ebanghelyo nagtuga sing kakibot kag
pagpangduhaduha sa iya mga tagpalamati.
Ang nakakita sa akon nakakita sa Amay.
Ang iya pulong, pulong sang amay, gani ang nakabati kag nagapamati sa
iya, nakabati kag ang nagapamati sa mga pulong sang Amay. Ang iya buhat buluhaton sang Amay, gani ang
nakakita sang iya mga buhat, ang natandog sang iya kabalaka kag pagpang-ayo,
ang ginhilway sang iya pagpatawad kag paghigugma nakakita man sang mga buhat sang
Amay.
4th sun of easter A
Sa tinaga nga daw
sa may tuyo mang-insulto, isa ka tigulang ang namangkot sa isa ka pari, kon
ngaa madamo ang mga pari ang nagaguwa sa ila ministeryo, kon ngaa madamo ang
mga pari ang nagakabuhi sang iskandaloso nga pangabuhi, nagasugal, nagapahubog
kag iban pa nga mga akusasyon. Ang pari
nagsabat, “Kon nagakatabo ina tanan lola, ina siguro tungod kay ikaw bahin man
sang sina nga problema.” “Aba!” ang
sunod nga sabat sang tigulang sa pagpakamatarong sang iya kaugalingon, “wala
ako dira labot, ila ina ya problema.”
Dayon sa mahinay kag malolo nga tingog ang pari nagpamangkot, “Lola,
nagapangamuyo ka man bala para sa mga pari.”
Naghipos lang ang tigulang kay sa pagkamatuod nawili siya sing pamantay
sang kabuhi sang mga pari, kag nalipatan na niya ang iya daku nga
responsibilidad sa pagpangamuyo sa mga
pari - isa ka daku nga responsibilidad nga ginpangabay sang aton Ginoo mismo.
3rd sun of easter A
Antes gingamit ang mga apelyido sa pagkilala sang isa ka tawo, ang
ginagamit nila sang una dira sa santos nga kasulatan sa pagkilala sa isa kag
isa amo ang pagmitlang sang ngalan sang iya amay. Gani masami naton
mabatian “si Juan nga anak ni Zebedeo” ukon si Judas nga anak ni Tadeo. Subong
man ginakilala man ang isa ka tawo dira sa santos nga kasulatan paagi sa lugar
nga iya gina-istaran. Si Jesus halimbawa ginkilala nga Jesus nga
taga-nazaret, ukon si Simon nga Cireneo ukon taga-Cirene. Dugang
diri ginakilala man ang tawo tungod sang iya ginabuhat ukon palangabuhian
katulad abi kay Nicodemo nga Fariseo ukon Caiphas ang pinakamataas nga
pari. Amo ini ang pagkilala nila dira sa santos nga kasulatan,
sadtong tion nga wala pa sila nagagamit sang mga apelyedo sa ila ngalan.
3rd sun of easter A
Ang
aton ebanhelyo subong nagalarawan sang aton Ginuo nga isa ka Maayo nga
Manugbantay. Amo ini ang pinakamatahum
nga imahen sang Dios sa Santos nga Kasulatan.
Apang maintiendihan lamang naton ini kon nahangpan naton ang papel kag
pamatasan sang isa ka manugbantay sang karnero sa kahimtangan sang mga tawo
sang una, sa tiempo sang Ginoo.
Si
Fr. Arthur Tonne sa iya libro nagsaysay anay sang isa ka insidente nga
makabulig sa aton hangop sining mga dinalan.
Siling niya: May isa anay ka
turista nga Americano nga nag-sightseeing
didto sa Syria, sa Middle East. Kag
didto may nasumalang siya nga tatlo ka mga manugbantay sang karnero nga nagdala
sang ila panong nga dululungan sa pag-inom didto sa isa ka suba. Pagkatapos nga makainom ang mga karnero, ang
isa sa mga manugbantay nagsinggit, “men-ah, men-ah” nga kon sayuron, “lakat
kamo, sunod kamo sa akon.” Kag ang iya
lamang mga karnero naglakat kag nagupod sa iya bisan nagasilimpon ini sila sa
suba. Pagkatapos sini, ang ikaduha nga manugbantay nagpanawag naman sa iya mga
karnero nga nagasiling, “lakat kamo, sunod kamo sa akon!” Kag sa gilayon
nagsunod sa iya ang iya mga karnero kag
ang manugbantay naglakat nga waay nagabulubalikid. Waay gani niya gin-isip kon igsakto ang mga
karnero nga nag-upod sa iya kay nakahibalo siya nga ang iya lamang karnero ang
magasunod sa iya. Ang turista natingala
gid, gani pinalapitan niya ang manugbantay kag nagsiling: “Abi pahulama ako sang imo kunop, sang imo
turban kag sang imo sungkod kay ako man ang magapanawag sa imo mga
karnero.” Ginpahulam siya sang
manugbantay kag ang turista nagsinggit sa linguahe sang mga manugbantay “Lakat
kamo, sunod kamo sa akon.” Apang ang mga
karnero waay nagsapak sa iya. Ginliwat
niya ang iya panawagan. Apang amo man sa gihapon ang natabo. Waay ginkilala ang iya tingog kay tingog ini
sang isa ka istranghero. Gani ang turista namangkot: “Tiyoy ang imo karnero, waay gid bala sila
nagasunod sa iban luwas lamang sa imo?”
Ang manugbantay nagyuhum kag nagsiling:
“Ah, kon kaisa may mga karnero man ako nga tam-an ka masakiton kag gani
nagasala sila kag nagasunod sa iban nga
tingog.”
3rd sun of easter A
Ginasiling nga ang
tinaga nga krisis may duha ka kahulugan ukon duha ka paghangop. Ang krisis isa ka malubha nga hitabo nga
napun-an sang kabug-at kag pag-antos.
Apang sarang man ini mahangpan nga isa ka hitabo nga napuno sang mga
oportunidad. Puede ini malantaw nga
hitabo nga waay sing paglaum, ukon hitabo nga puno sang kahigayunan.
Ang duha ka
gintuton-an sa aton ebanghelyo yara nahamtang sa isa ka daku nga krisis. They were in crisis. Ngaa?
Tungod kay nadulaan sila sing paglaum.
Lantawa bala kon ano ang ila ginhimo para kay Kristo. Siguro ginabayaan nila ang tanan, pati ang
ila pamilya, ang ila palangabuhi-an tungod kay dumdum nila pagkakita nila kay
Jesus amo na ini sia ang magaluwas sang banwa nga Israel gikan sa mga
pagginahom sang mga dumuluong. Ginsugal
nila ang tanan para sa iya tapos ano ang natabo – it ended in death, in the
death of Jesus. Waay na ang tanan. Nadula na ang tanan kag ginasiling sa sini
nga description nga sila nagapanglakaton padulong sa pagtunod sang adlaw,
walking towards the sunset, walking towards darkness.
2nd sun of easter A
Sa tuod-tuod lang
nagalibog ang ulo ko kon ano ang i-sermon ko karon nga adlaw tungod kay kadamo
sa dapat ihambal. Una ang ebanghelyo
nahanugod kay Tomas nga apostol. Ikaduha, dapat man ipahayag ang biatiko publiko nga aton pagahiwaton pagkatapos sang sini
nga misa. Ikatlo, karon nga adlaw piesta
sa Divine Mercy nga sa masami ginadumdom sang kadam-an ilabi na gid sa a las
tres ang takna sa hapon. Kag sa
katapusan, ang ikaapat, amo ini ang adlaw nga igadeklarar ang anay Santo Papa
nga si Juan Pablo Ikaduha bilang beato ukon blessed.
Ang himuon ko
subong nga adlaw amo ang paghatag sang malip-ot nga mga pagpahayag sining apat
ka mga butang.
2nd sun of easter A
Nakabati na bala
kamo sang istorya nga ang tungatunga sini kag ang iya ending indi suno sa aton
ginapaabot, indi suno sa aton ginapaminsar nga matabo, kag waay nagasinanto? Ano
ang reaksiyon mo sang nabati-an mo ini?
Sang nagligad nga
duha ka bulan may nabasahan ako nga fairy tale.
Familiar kamo tanan sang ginatawag nga fairy tale - usually kasubong
sini ang fairy tale - may prinsipe nga sa pagkaguwapo, mapisan, maisog, hero;
may princesa nga sa pagkaguwapa, ginbiktima sang aswang ukon ginadakop sang dragon
nga nagabuga sing kalayo; ang prinsipe lamang ang makaluwas sa iya - ginluwas
ang prinsesa tungod sang kaisog sang prinsipe, ginkasal sila and they live
happily ever after.
2nd sun of easter A
May isa anay ka
social worker nga nag-exposure sa mga bukid sang Sierra Madre, kag sa iya
pagpanglakaton padulong sa lugar sa diin sia gin-assign, may kaupod siya nga
ati nga naggaguiya sa iya. Samtang
nagapanglakaton sila, kinapoy sila. Gani
nagpasilong sila sa landong sang puno sang bayabas nga may madamo nga
bunga. Sang pagkakita sang Social Worker
nga madamo ang bunga sang bayabas, nagkuha siya kag nagkaon sang madamo nga
bayabas. Kag sang manuglakat na sila
nagkuha pa gid siya sing madamo nga bunga agud iya ini balunon sa ila
pagpanglakaton. Lamang natalupangdan
sining social worker nga ang ati nga kaupod niya nagkuha lamang sang isa ka
bilog nga bayabas kag ginakaon ini, kag wala na siya nagpamupo sang bunga nga
iya balonon. Gani ang social worker
nagpamangkot: “Manong, ngaa isa lang ang
imo ginkaon nga bayabas kag ngaa wala ka nag-ipo liwat agud may balunon ka sa
aton pagpanglakaton?” Ang ati nagsabat: “‘To, isa lang ang ginkaon ko kay isa man
lang ang kinahanglan ko agud manumbalik ang akon kusog sa paglakat. Wala ako nagbalon tungod indi lamang kita ang
maga-agi sa sini nga dalan. Ang mga kapispisan, ang mga kasapatan kag ang aton
mga kautoran, nagakinahanglan man sini.
Gani isa lang ang akon kinuha kag wala na ako magbalon.”
easter sunday A
Kaina, sang kaagahon, pagkatapos
sang tatlo ka horas kag tunga nga pagsaulog sang bihilya sang paskwa -
pagsiling sang pari lakat kamo sang paghidait, aleluya, aleluya, spontaneously
ang mga tawo nagpinalakpak - spontaneously.
Wala man may nagsugo sa ila, kag sa akon lang paminsaron daw wala man
gid sing kawsa kon ngaa magpamalakpak sila.
But it was a spontaneous reaction and it dawned on me considering all
that we have to go through sa kasakuon sang semana santa, considering sang
tanan nga mga inagyan namon sa sulod sang pinakasako, pinakakapoy nga bahin
sang kabuhi sang isa ka pari nakasiling ako sa akon kaugalingon - what a
joke!
easter sunday A
Si Mang Tomas may
sakit sa taguipusuon, gani sang nahibaluan sang iya pamilya nga nagdaog sia sa
lotto sang lima ka milyon ka pisos, nagpang-alag-ag sila sa pagsugid sini sa
iya. Matuod nalipay sila kay nagdaug si
tatay nila, apang nahadlok man sila kay basi kon isugid nila madayunan tapat
ang tatay nila kay may sakit sa corazon.
Gani nangayo sila sang bulig sang ila parish priest. Nagpasugot ang pari kag kinadtuan si Mang
Tomas kag ginsugilanon. "Mang Tomas," pamangkot sang pari, "pananglitan abi magdaug ka sang lima ka milyon ka pisos,
ano ang himuon mo?" Si Mang Tomas
nagpanumdum sing madalom kag malawig, kag nagsiling, "Father, sa tuod tuod lang
indi ako kahibalo kon ano ang balatyagon ko sa sini nga hitabo, apang kon
grasyahan gid man ako sang Dios nga magdaug sang lima ka milyon ka pisos
sigurado ihatag ko ang katunga para sa aton simbahan." Kag sa hinali namula ang pari kag
ginheart-attack.
Wednesday, January 9, 2013
5th sun of lent A
May isa anay ka
babayi nga pamatan-on nga nagbusong, waay bana pero nagbusong. Ginkastigo siya sang iya tatay hasta nga
nanugid siya kon sin-o ang tatay sang iya ginadala. Siling sang dalagita, “ang tatay sang bata
amo ang monghe nga nagapuyo didto sa convento.”
Na shock ang
tanan sang ila nabatian kag ang kaakig nagpanginbabaw sa tanan,
“nagapasantosanto lang ini gali ang monghe.”
Gani ang mga kaignod sadtong pamilya sang dalagita naglakat pakadto sa
convento agud ma-confront ang monghe sa iya ginbuhat sa dalagita. Nagsulod sila sa convento, naghinugpaas sila,
gindisturbo ang monghe samtang siya nagapangamuyo, gintawag siya nga hipocrito
kag ginsingganan sia nga saguron niya ang bata sang dalagita. Ang monghe nga bag-o lang katungkaaw sa iya
pangamuyo nagsiling, “ti sigi, sigi lang.”
Kinuha niya ang
lapsag, kag ginpa-atipan ini sa kaingod niya kag ginbayran ang tanan nga gastos
sa pag-atipan sang bata.
3rd sun of lent A
Nagapuyo ako sa
seminaryo. Nagapuyo ako sa lugar nga may
79 ka mga high school nga seminarista, 29 ka mga college ka 12 ka
pre-college. Dugang diri sa amon balay
may 8 kami ka mga kaparian, napulo ka mga kabulig, kag more or less 30 ka mga
baboy. Ining 30 ka mga baboy tuod-tuod
ni nga baboy kag indi figure of speech.
More or less may tatlo kami ka mga bubon. More or less siling ko kay kon kaisa
nagakawad-an tubig ang bubon, ti may mga bes nga duha na lang ukon isa na lang ang
amon bubon. Ipakita ko sa inyo ang amon
situwasyon. Mga 6:00 sa gab-i ang amon
schedule nagasiling, shower time. Sa
pagkamatuod ang ulihi ko nga shower sa seminaryo mga sobra na kinse ka tuig ang
nagligad. Naka-shower ako kay wala tawo sa seminaryo, bakasyon ang mga
seminarista kag mga pari, gani buraw ko ang tangke sang tubig, kag gani tumubod
ang shower. Apang sa bilog nga tuig,
sang seminarista ako naga-usar lang kami sang cabo sa pagpaligo - kon kaisa sa
banyo, kon kaisa sa bangirahan, kon kaisa dira sa tunga sang garden - kag kon sa
diin may tubig. Amo ina siguro ang rason
kon ngaa wala kami nagapasulod babayi sa seminaryo kay daw halos ang bilog nga
seminaryo banyo sang lalaki.
2nd sun lent A
Tatlo ka
leksiyon. Una nga leksiyon.
Ginasiling nga ang
perlas nagsugod nga isa man lang ka balas nga nagsulod sa baba sang
oyster. Ginasiling pa gid nga ang perlas
isa ka balas nga nagsulod sa baba sang oyster kag nahimo ini nga perlas tungod
kay nairitar ining oyster nga indi niya ini mapaguwa sa sulod sang iya balay.
Amo ini ang
nagakatabo. Kung kaisa sa pagabri sang
oyster sang iya baba masudlan ini sang balas.
Masyado ini ka irritable sa sulog sang oyster kag masakit ini kaayo. Pero waay siya may mahimo kag indi ya man ini
mapaguwa sa iya baba gani ang ginabuhat niya amo ang magputos sini sang iya
laway – amat amat nga putos agud nga indi ini mag-iritar sa iya lawas. Kag sa madamo nga mga tinuig nga ginaputos
niya ini ang iya laway amat amay man ini nagakahimo nga perlas. Ang isa ka irritable kag masakit nga butang
amo ang kawsa sang matahum nga perlas.
2nd sun lent A
Nahibaluan ko nga
nadisturbo gid kamo sa mga nagkalatabo sang nagligad nga semana. Ako nadisturbo man kag kalaw-ay man ang una
ko nga reaksiyon. Apang ini nga
reaksiyon sang kangil-ad waay gid nagdugay.
Una nga rason nagapati ako sa siling nila una man lang na ang
sakit. Ang ikaduha daw indi na gid man
tam-an ka sakit. Kon madumduman ninyo
ikaduha na ini nga natabo nga nabalahuba naman ang mga baho namon nga mga pari. Ang una natelevision pa gani sa ginkasal is
Fr. Hector ni Fr. Jess. Subong ari
na naman kag sa pamatyag ko daw indi gid man mas masakit sang sa una. Mag ikatatlo pa ni nga waswasanay matyag waay
na gid ni may masapak.
epiphaniya; ang pagpahayag sang ginoo A
Si Jesus waay gid
nakaagi lantaw sang basketball. Gani isa
ka adlaw gindala siya ni Juan sa cuneta astrodome sa paglantaw sini. Amo na ini ang championship, sa best of seven
nga ginahampangan sa tunga sang mga Protestant Alaska kag Catholic San
Miguel. Sa ngalan sang mga humalampang
makita na naton nga ini hampang magapakita kon sin-o ang pinakamabakod nga
relihyon - ang Protestant Alaska bala ukon ang Catholic San Miguel. Didto
makita naton si Msgr. Piamonte nga halin pa sa Jaro nangin coach sang Catholic
San Miguel kag didto man makita si Chief Pastor Calasara nga halin pa sa CPU
nangin coach sang Protestant Alaska.
Madamo ang tumalan-aw kag upod didto si Jesus nga nagalantaw kon ano ini
ang hampang nga basketball. Mainit ang hampang
kag ang una nga nakapasulod sang bola amo ang Catholic San Miguel. Si Jesus nagtumbo sa iya pulungku-an kag
nagbirabira cheer para sa ila. Sa dili
madugay ang Protestant Alaska naman ang nakapasulod sang bola, kag si Jesus
nagtumbo-tumbo sa iya pulungkuan kag nag-cheer naman sing matunog. Natingala gid ang nagalantaw sa iya likod kag
nagpamangkot, “Excuse me sir, sin-o ang ginaapinan mo?” “Ako,” hambal ni Jesus, “waay ako may
gina-apinan. Ari ako diri para mag-enjoy
sang hampang.” Kag ang nagpamangkot
nagbalikid sa iya upod kag naghutik, “Balimbing!” dala ang tudlo kay Jesus.
epiphania, ang pagpahayag sang ginoo A
May isa anay ka
tawo nga tam-an gid ka relioso – sa bilog niya nga kabuhi waay gid adlaw nga
indi siya makapangamuyo kag makapanawag sa Dios. One time nagkadto siya sa isa
ka banwa kag samtang nagapakadto siya didto, ang awto nga iya ginasakyan
na-abriha sa tunga sang desierto. Ginab-ihan siya sa sadto nga lugar, kag sa
ano man nga dimalas waay niya nadala ang iya prayer book – gani indi siya
makapangamuyo sa sina nga gab-i for the first time in his life, tungod kay waay
sia sang prayer book. Gani tungod kay waay na siya sing may mahimo, nagluhod
siya, nagtangla sa langit, nagpanguros kag nagrecite sang ABCDEF hasta sa
Z. Ginsulit niya liwat ABCDEF hasta sa Z
kag ginsulit pa gid, kag pagkatapos sini nagduku siya sang iya ulo kag
nagsiling “Ginoo ikaw na lang ang bahala magpanugpon-nugpon sang mga letra ha,
kay nakahibalo ako nga mamemorize mo ya ang akon pangamuyo - sa ngalan sang
amay . . . Amen. Kag nagtulog sia.
new year A
Sa pagsugod sini nga millenio may good news ako kag may bad news. First the bad news. May daku nga linog nga matabo from 6 to 7 in
the Richter scale sa second, third ukon fourth quarter sang year 2000. Isa ka daku nga building sa Binondo ang
malumpag. Si Erap indi makatapos sang
iya nga term tungod kay may coup d’etat nga matabo, gani indi gid sia magsalig
sa iya cabinete kay may mga traidor dira.
Ang magabulos kay Erap sa pagkapresidente isa ka babayi. Si Orbos kag si Panfilo Lacson mangin
senador. Mangin maayo ang aton ekonomiya
masugod sa Hunyo. Kag ang mangin bantog
nga artista sa year 2000 isa ka action star.
Amo ini ang latest suno kay Madame Auring, isa ka bantog nga
fortuneteller kag beauty consultant.
holy family A
Ginasiling sang
mga experto sa biblia nga ang pagsulat sang mga ebanghelyo baliskad. Siling nila ang pagsulat sini indi halin sa
pagkatawo hasta nga sia mabanhaw kundili halin sa katapusan pakadto sa
kamunuan. Kon sayuron pa ang pagsulat
sang ebanghelyo nagsugod sa katapusan sang kabuhi ni Kristo, sa iya kamatayon
kag pagkabanhaw. Dayon sinulat nila ang
iya hinimuan, ang iya mga pagwali, mga milagro kag ang iya mga
ginpanghambal. Kag sa katapusan sinulat
nila ang iya pagkatawo kag ang mga hitabo sang sia isa pa ka lapsag. Backwards ang pagsulat halin sa punta pakadto
sa puno. Ngaa?
Monday, January 7, 2013
4th sun of advent A
Sa isa anay ka
tribu ang mga kabataan nga gina-initiate sa pagkahamtong gina-lecturan sang
pamuno sang tribu, kon ano ang mga ginadumili-an nga mga pagka-on sang ila
tribu. Sa matunog kag emosyonal nga tingog, grabe nga mga pagpamahog ang
ginasaysay sang pamuno sang tribu kon ngaa ginadumili-an ang pagka-on sang isa
ka sahi sang prutas nga malabalaba.
Nagkompas-kompas siya sa paghambal, nagsinggit siya, nagpakidluoy sia, sa
bagay nga nagtuga ini sang daku nga kahadlok sa mga kabataan. Kinuha sang pamuno ang frutas nga malaba-laba,
gindahu sa ila sa paglantaw, kag ang mga kabataan sa pagkakita nila sini daw
nahadlok sila bisan lang sa pagtandog sini.
3rd sun of advent A
Subong ginasaulog
naton ang ginatawag nga Gaudete Sunday.
Gaudete - ini nga tinaga Latin, kag ini ginkuha sa kalantahon sa
pagsugod sang misa nga nagakahulugan “magkalipay ka.” Magkalipay sa ano? - magkalipay kita kay ang
Dios nga magaluwas sa aton magakari.
Suno sa kinaadan,
ang kolor kontani sang akon bayo sa misa indi violet, kundi rosa - rose. Ang rose combinasyon ina sang duha ka kolor -
ang violet nga ginasimponan sang gold. Ang
violet simbolo sang pagpenitensiya kag paghinusol sang aton mga sala, kag ang
gold simbolo sang kalipay kag pagkinasadya.
Ini nga combinasyon sang kolor sa misa nagapahayag sa aton kon ano gid
ang nagakadapat nga balatyagon naton sa subong nga adlaw. Nga bisan matuod nagapenitensiya kita kag
nagahinulsol sang aton mga sala, sa likod sini may tago kita nga kalipay kag
pagkinasadya. Ngaa? tungod kay nakasiguro kita nga ang Dios nga
magaabot piho gid nga magapatawad sang tanan naton nga mga sala, kag ang Dios
nga magaabot piho gid nga magadala sing paghidait kag kalinong sa tunga naton.
2nd sun of easter A
May isa anay ka social worker
nga nag-exposure sa mga bukid sang Sierra Madre, kag sa iya pagpanglakaton
padulong sa lugar sa diin siya gin-assign, may kaupod siya nga ati nga
naggaguiya sa iya. Samtang
nagapanglakaton sila, kinapoy sila. Gani
nagpasilong sila sa landong sang puno sang bayabas nga may madamo nga
bunga. Sang pagkakita sang
Social Worker nga madamo ang bunga sang bayabas, nagkuha siya kag nagkaon sang
madamo nga bayabas. Kag
sang manuglakat na sila nagkuha pa gid siya sing madamo nga bunga agud iya ini
balunon sa ila pagpanglakaton.
2nd sun of advent B
May isa anay ka panday nga ginpamangkot, “tiyo’y ano
ang ginaobra mo diri?” Kag ang panday
nga daw nagakulomoron kag daw may kaakig sa iya tingog nagsabat, “Nagaobra ako
sang salog!”
Sa ulu-unhan niya may ara man didto nga isa man ka
panday nga naga-obra kag ginpamangkot man sia, “tiy’oy ano ang ginaobra mo
diri?” Kag ini nga panday nagsabat nga
may kasadya kag kalangkag sa iya tingog, “nagaobra ako sang salog sang isa sa
mga pinakamatahum nga katedral nga gintukod para sa Dios.”
2nd sun of advent A
May
isa anay ka tawo nga nagpalapit sa pari sa pagkonfesar. Siling niya: “Father, Bendisyoni ako kay nakasala
ako. Ay abaw Father, palapamuyayaw gid sa akon. Indi
ko gid mapunggan ang akon baba - nagapamuyayaw man ako sa gihapon. Pero subong Father, sugiran ta ka, indi
na gid ako mamuyayaw. Hijodipuga Father, indi na gid ako mamuyayaw. Bisan
mag-inano pa Father, ah, #%#%^& indi na gid ako mamuyayaw.”
Siguro
mga utod makayuhum man kamo sa sahi sang paghinulsol sining tawo, apang
talupangdon naton nga kon kaisa amo man kita sini. Indi manegar nga may mga situwasyon sa
aton kabuhi nga ang aton ginahambal ukon ang aton ngalan waay nagasanto sa aton
mga ginabuhat. May mga bes
man nga ang aton ginabuhat sa sulod sang simbahan indi man makita sa aton
ginabuhat sa aton balay, sa aton opisina, sa aton olobrahan. Subong si Juan Bautista nagasiling sa
aton “magpamunga ka bilang pamatuod sang imo paghinulsol.”
1st sun advent A I
Subong ginasugdan na naton ang pagsaulog sang
panahon sang Adbiento. Kon sayuron para
sa kalabanann sa aton lapit na ang Krismas kag siyempre ang 13th
month. Subong kon manutahan ninyo
nagadulom na ang panahon, nagalawig ang kagab-ihon, ang mga krismas light ara
na, ang krismas tree amat amat na nga nagaguwa.
Yari na kita sa panahon sang adbiento, indi pa ini Krismas kundi
Adbiento.
Ano kon sayuron ini. Adbiento halin ini sa
tinaga adventus kung sayuron ang pagkari, the arrival. Gani sang una kon magsiling sila adventus,
ini nagakahulugan nga nag-abot na ang emperador kung sa aton pa subong si
President Joseph Estrada nag-adventus kahapon – nag-abot sia kahapon.
Cristo Rey B I
Sadtong tion sang paghingabot sa mga Kristianos nga
nagtuga sang kahadlok kag madamo nga mga pagkapaslaw sa pagtuo, gintukod sang
simbahan ang kapiestahan sang mga martires agod, siling ni San Agustin ang
pagdumdom sang kabuhi kag kamatayon sining mga martires magapaisog sa tumuluo
sa pag-atubang sang mga paghingabot.
Sadtong tion nga ang matuod nga presensya ni Kristo sa
Eukaristiya ginpanginwala sang mga tawo, gintukod sang simbahan ang kapiestahan
sang Corpus Christi kag ginmanduan ang mga tumuluo sa pagsimba sang Lawas ni
Kristo sa bayhon sang tinapay kag sa pagdala sini nga may kadungganan sa mga
dalanon sa isa ka maduagon nga prosesyon.
33rd sun B I
May isa anay kay reporter sa radyo.
Yara sia sa iksena sang isa ka malubha nga aksidente - may
ginbunggu-an! Apang indi sia makalusot
kay ginatipunan sang madamo nga mga tawo ang biktima. Gin-ideyahan niya. Nagginhawa sia sing malawig kag nagsinggit -
“Paagya ninyo ako . . . tatay ko na.
Pa-agya ninyo ako si tatay, si tatay.”
Siempre nakalusot sia, kay naghawan ang mga tawo. Apang pagtungka-aw niya, didto niya natukiban
nga ang biktima sang aksidente indi tawo kundi isa ka kabayo. Nagsiling ang tawo sa kilid niya. “Um, ara si
tatay mo.”
32nd Sun B 1
Ang pagkamustahanay amo ang pag-uyatay sang
duha ka tuo nga kamot kag ang pagpasaka-panaog sining naga-uyatay nga tuo nga
kamot. Nakahibalo bala kamo nga nagsugod ini linibo na ka tuig ang
nagligad didto sa Middle East? Ini isa ka tanda nga ang isa kag isa
nagkari sa paghidait. I come in peace kag dayon ginataya niya ang
iya nauntay nga tuo nga kamo, bukas ang palad, sa tawo nga luyag niya
palapitan, kilalahon, ukon amigohon. Ano ang kahulugan sini? Sang
una wala pa sila nagatirohay. Naga-espadahay pa lang sila. Ang
kamot nga naga-uyat sang espada ukon kutsilyo amo ang tuo nga kamot. Sa
kamustahanay ginapakita mo ang imo tuo nga kamot, bukas ang imo palad kag ini
nagasiling – o lantawa wala ako may ginauyatan nga armas, I come in peace.
Subscribe to:
Posts (Atom)