Sang
Pebrero 25 ang akon iloy na-hospital kay gin-stroke, mild stroke man lang
kontani. Pero amo yadto ang iya ulihi
nga pagpa-ospital although wala gid ako nagpaabot nga mapatay sia exactly one
month later sang Marso 25. Sang didto
sia sa ICU, ginbisitahan ko sia kada adlaw kag natalupangdan ko nga daw
nagakadula na ang iya mga memorya, madamo na ang indi niya madumduman. Gani sa isa ka pagbisita ko ginpamangkot ko
sia, “Ma, kilala mo ako?” Abtik sia nagsabat,
“huo e.” Indi ako konbinsido. Gani namangkot ako, “ti, Ma sin-o ako?” Gintulok niya ako sing dugay, gintulok ko man
sia sing dugay agod mahimutadan niya ang akon guya. Kag nagsiling sia confidently, “Ikaw si Fr.
Butch.” For your information si Fr.
Butch amo ang chaplain sang Doctor’s Hospital kon sa diin sia na-confine. “Ma, indi ako si Fr. Butch, si Fr. Andy ako.” Kag ang masunod niya nga sabat amo ang
bombshell. Sinabat niya ako, “indi ka ya
si Fr. Andy kay ka guapo sa imo.” Sang
sinugid ko ni sa akon mga utod, nagbinaisay kami kon ano ang buot niya
silingon, guapo gid man bala si Fr. Butch sang sa akon, ukon mas guapo ako kag
indi lang sia kadumdum nga ako gali si Fr. Andy. Wala ko na ginpadalman pa. Ginbaton ko na lang ang ikaduha nga sabat.
Anyway pagkatapos sadto, nanaog ako kag
naniaga sa canteen. Dumdoman ko pa ang
sud-an nga binakal ko - pinirito nga isda, sinabawan nga isda kag kan-on. Ako lang isa sa lamesa kag gulpi lang kala-in
gid sang pamatyag ko nga daw may nakuha ukon daw may nagkumos sang akon dughan. Didto ko lang namulalongan ang mga
nagkalatabo, didto lang sia nag-sink in siling nila, kay narealizar ko nga nag-abot
na ang tion nga ang akon iloy indi na kadumdum sa akon. Nagtulo ang akon luha tungod kay sa isa lang
ka pitik nalimtan na ako sang akon iloy, not through her own fault of
course. Narealizar ko nga magaabot gid
ang tion kag nag-abot na ini amat-amat, nga malimtan ako – kasakit batyagon,
pero magaabot gid ang tion nga malimtan kita.
And worst nagsulod man sa akon
panghunahuna nga magaabot man ang tion nga malipat na ako. Indi lang kay malimtan ako kundi ako mismo
malipat man. Kag diri ko narealizar ang
kahulugan sang ginsiling sang Ginoo kay Isaias nga Propeta, “bisan ang isa ka
iloy malipat sa iya anak, pero indi gid ako malipat sa imo?” Ang Dios lang ang
indi malipat. Sa ulihi, ang Dios lang gid ang indi malipat.
Ngaa ginasaysay ko ini? Sa Santos nga Kasulatan, mabasahan naton sa
madamo nga mga beses nga ang katawohan sang Dios nagpunsokpunsok sang mga bato
– nagtipon sila sang mga bato kag ginpunsok nila ini. Ginbuhat nila ini kon sa diin man may mga kaayuhan
nga natabo sa ila kabuhi bangud sang mga pagpanghikot sang Dios. Ginapatindog ini agod indi sila malipat sang
mga kaayo sang Dios sa ila. Sa biblia
importante ang pagdumdum. Sa biblia ang
paglipat indi Alzheimer’s Disease, indi uli-anon, indi dementia, indi stroke. Sa biblia ang paglipat sala. Sin is
not just simply a transgression. Sin is
first and foremost a forgetfulness - nalipat, nalipat sang mga ginpanghambal
sang Dios, nalipat sang mga binuhatan sang Dios, when we forget the kindness of
the Lord, when we forget the goodness of the Lord to us.
Amo ini ka importante ang
padumdom. Sa pagkamatuod ang bilog naton
nga pagsimba isa ka pagdumdom; ang pagsaulog naton sang mga piesta isa ka
pagdumdom; ang pagpatindog sang simbahan, ang pagbutang sang mga imahen sa
altar isa kag pagdumdum; kon kita nagapangamuyo kita naman ang naga-remind sa
Dios, nagasiling kita Ginoo dumduma; kag sa katapusan ang santos nga Eukaristiya
mismo isa ka handumanan agod nga indi kita malipat, so that we will not forget
kay ang paglipat isa ka paghimo sang sala.
Sa aton ebanghelyo pagkatapos nga
makita sang iya mga ginikanan si Jesus didto sa templo ginsiling ni San Lucas
nga “ang iya Iloy nagtipig sini tanan sa iya
tagipusoon.” Sa amo man nga ebanghelyo sa pagdu-aw sang mga
manugbantay sang karnero sa bag-o lang nga natawo nga si Jesus sa Belen si San
Lucas nagsiling nga “gintipigan ni Maria ini nga mga butang kag
ginpamalandungan sa iya kaugalingon.” Si
Maria namati, pero luwas nga namati sia iya pa gid ginhuptan ining mga hitabo
sa iya tagipusuon. Sigurado ako nga indi niya yadto mahangpan ang tanan sa
gilayon, pero paagi sa iya pagdumdum, paagi sa iya indi paglipat makita niya
amat-amat ang ila kahulugan.
Amo
ina kon ngaa ginatawag man naton ang memory nga prolonged listening, ang
pagpalawig sang aton pagpamati, agod mabalikan ko kon ano ang kahulugan sini sa
akon kabuhi, mahusisa ko liwat kon ano ang panawagan kag panghangkat sadtong
hitabo, malantaw ko liwat kag mapamati-an ang mensahe sini sa akon. Ang mga hitabo wala lang ginpalabay, ang
hitabo wala lang ginpalipas kundi ginahuptan.
Amo ini ka-importante sang handumanan, nga indi ako malipat.
Subong
ginasiling nga mabudlay na mag-pamemorize.
Ginasiling sang survey nga amat-amat na nga nagalip-ot ang retentive
memory sang tawo because people no longer find use for memory. Ngaa imemorize mo pa yan tungod kay bisan diin
ka lang sarang mo na magoogle – igoogle mo lang. Bisan spelling wala na kita nagamemorize
tungod kay ang aton computer may auto-correct.
Sang nagligad may ginsingganan ako nga istudyante ko, daw gold fish ka,
kay ang memory sang goldfish mga tatlo lang ka minutos.
Apang dumdomon
naton nga sa aton maragtas kadamo sang aton kapalpakan tungod kay kalip-ot sang
aton memory. Gani importante nga ginaremind kita pirme. Sa aton pagpangamuyo sing masunsun sa
nagakalainlain nga takna sang adlaw ginasiling ni Tertulian nga ini may tinutyo
agod nga sa tanan nga tion madumduman naton si Kristo – that we may be always
mindful of Christ. Amo ini ang ginatuga sa aton
sa aton pagpangadi santo rosaryo. Ginapadumdum kita kon ano
ang ginbuhat ni Kristo sa aton sa misteryo sang kalipay. Ginapadumdum kita kon ano ang gibuhat ni
Kristo sa aton sa misteryo sang kapawa.
Ginapadumdum kita kon ano ang ginbuhat ni Kristo sa aton sa Misteryo
sang kasakit. Ginapadumdum kita kon ano
ang ginbuhat ni Kristo sa aton sa misteryo sang himaya. Ginapadumdum kita agod indi kita malipat, kay
ang pagkalipat sala. Dumduma kon ano ang
kaayo nga ginhimo sang Dios sa imo, dumdoma kag indi pagkalimti.
Sa ulihi magaabot gid man ang tion nga malipat gid
man kita kag bisan kita mismo kalimtan na.
Kon mag-abot gid man ina nga tiempo nagatuo kita nga ang Dios indi
magkalimot sa aton kay ang Dios lang gid ang indi malipat.
Ang pangamuyo sang Santo Rosaryo isa sa mga
pinakamakagagahom nga pangamuyo kay ang Santo Rosaryo indi lang isa ka pagpadumdom
sa aton kundi isa man ini ka pagpadumdom sa Dios. The Holy Rosary is also our way of reminding
God kon ano ang ginbuhat niya sa aton.
Sa libro sang Deuteronomio, sang naakig ang Dios sa bagay nga luyag na Niya
gub-on ang Iya banwa nga pinili, gin-remind, ginapadumdom sia ni Moises kon
paano Niya (sang Dios) ginluwas ang Iya katawohan sa mga kamot ni Faraon kag
kon paano Niya sila ginpatabok sa Pula nga Dagat. Siling ni Moises, “ano na lang ang hambalon
sang iban nga nasyon kon bug-on mo ang
imo banwa nga Israel – ginluwas mo tapos gub-on mo man lang?”
Ang Santo Rosaryo makagagahom nga pangamuyo tungod
kay ini isa ka pagpadumdom sa Dios : Ginoo,
You have already invested so much on Your people, ginapadumdom ka namon nga
ginhataga mo ang Imo Bugtong nga Anak sa amon.
Indi pagusiki ang iya dugo. Indi
pagsikwaya ang ginluwas sang malahalon nga dugo sang Imo Bugtong nga Anak. The Rosary is a powerful prayer because in
the Rosary we are reminding God that it is already too late to give up on us,
it is already too late to give up on your people Lord.
No comments:
Post a Comment