una uni ... tantum quantum ... piesta sa carles 2014

Ginasiling nga ang kabuhi nagakatabo sa masami sa mga lang-at sa aton matag-adlaw nga pangabuhi.  Real life happens many times sa mga interruptions kag indi sa regular nga routine sang pangabuhi. 

Ang problema kada adlaw na ya, indi bala?  Ang katungdanan kada adlaw na ya, indi bala?   Ang opisina, ang iskwela kada adlaw na ya, indi bala? Ang piesta kis-a lang ni ya, isa sa isa ka tuig, gani mamiesta kita.  Siling sang mga komentarista isa ini ka butang nga na miss ni Marta.  Na wrong timing sia.  Na miss niya yadtong kuntani lang-at sa iya matag-adlaw nga pagginawi, nga imbes nga mangusina sia kuntani gin-enjoy niya ang tumalagsahon nga presensya sang Ginoo sa iya puloy-an.  Indi man kada adlaw nga ginabisitahan sila ni Maria sang Ginoo.  Amo lang gid to nga adlaw samtang naglabay si Jesus sa iya panglaktaon padulong sa Jerusalem. Na miss ni Marta ang lang-at.

Ang lang-at importante.  Kon kaisa wala na lang-at, bisan Domingo amo man gihapon sa matag-adlaw nga routine, bisan ang dagat kag ang pagpangisda wala na ginalang-atan.  Interruptions are important moments nga sa masami napun-an sang grasya kag kalipay.  Amo gani nga ginsingganan si Marta ni Jesus, Husto ang ginpili ni Maria.  Pero labay man akon, budlay man kon puro lang lang-at, indi bala?  Lain naman ina ya nga istorya.

Ang Ginoo nagsiling kay Marta "Marta, Marta, nagapalibog ka, kag indi ka mapahamtang tungod sang madamo nga mga butang, pero isa gid lang ang kinahanglan."  Ano ang kahulugan sini?  Luyag ko ipahayag ang duha kag posible nga kahulugan suno sa mga Fathers of the Church.  Duha ka more or less wala naga-sibo nga mga kahulugan pero may ila nga ginadulot nga mga leksiyon para sa aton.

Una nga kahulugan.  Si Marta natublag tungod sang madamo nga mga butang, gani sinabat sia ni Jesus isa gid lang ang kinahanglan.  Si Marta – “madamo,” si Jesus - “isa gid lang.”

Siling ni San Basilio kadamo sang ginapreparar ni Marta nga mga putahe nga isa gid lang ang kinahanglan.  Jesus was in need of her hospitality, kinahanglan ni Jesus sang pagkaon agod nga mabusog ang iya kagutom, pagkaon nga kinahanglanon sang iya lawas, pero indi kinahanglan madamo.  In effect si Jesus nagasiling sa iya, “Marta isa gid lang ang kinahanglan ko, tapos mo preparar sinang isa gid lang nga kinahanglan ko, lakat ka diri, upod ka kay Maria kag magpamati sa akon.”  Kadamo sang ginakabalak-an mo nga indi gid man kinahanglanon.  Himoa lang ang kinahanglanon.

That is how St. Basil interpreted our gospel text.  Pero matuod indi bala?  Wala na kita mga lang-at sa aton kabuhi, ginabutong kita wala kag tuo, gina-stress kita, gina-depression kita, nagabalati-an kita tungod kay kadamo sang aton mga palaligban, dugang diri nagahisaay pa kita, naga-irinaway kita.  Bangud sa ano?  Bangud sang mga butang nga kontani indi gid man kinahanglanon.  

Si Socrates nakita nga nagalagawlagaw sa bazaar, kon sa aton pa subong, sa mall, nagalantaw-lantaw sia sang mga matahum nga mga baligya.  Ginpamangkot sia sang iya kilala, Socrates naga-ano ka diri?  Kag si Socrates nagsabat, “nagalantaw ako sang mga butang nga indi ko gid man kinahanglan.” 

Si Santa Teresa may duha ka fundamental principle, ang basehan sang tanan niya nga panan-aw kag pagpati.  Una, ang tanan nga yara sa kalibutan magalipas – ang tanan magalipas wala exemption – ang kaayo, ang kala-in, ang kaugot, ang kaanyag, ang pangontra ko ang kahagugma ko, ang kasakit, ang kanami, ang mga pagkabutang ko, ikaw kag ako, tanan ini magalipas.  Kag ikaduha, ang Dios lang gid ang nagapabilin sa walay katubtuban, sa katapusan amo na man lang ina ang mabilin – God alone is forever, and ever, and ever, and ever. Discalso - ang pagbalik sa pagka-simple agod mapahamtang naton ang aton kaugalingon sa Dios lamang.  Si Marta natublag tungod sang madamo nga mga butang, si Jesus nagsiling sa iya isa gid lang ang kinahanglanon. We become unhappy, we miss the important things in life tungod kay kadamo sang mga butang sa kabuhi naton nga indi gid man kinahanglanon. 

Para indi kita malipat tiguluhan ko ining una nga bahin sang aton pamalandong “una, uni” – indi ini partido, non-partisan ako.  Latin ini nga mga tinaga nga nagakahulugan “ang isa gid lang para sa isa gid lang – “una, uni.”  Itugyan, ipahamtang ang isa gid lang nimo nga kalag sa isa gid lang ka Dios.  – God alone suffices, ang pagkabutang indi makahatag sing katumanan sa aton, ang Dios lang gid ang makahatag sa aton sing katumanan - Una, uni this summarizes our first point.

Ikaduha nga kahulugan.  Si San Augustin kag si San Gregorio Magno may ila man nga sabat kon ano ang buot silingon ni Kristo sang sia nagsiling, isa gid lang ka butang nga kinhanglanon.  Ano kon sayuron ina?  Siling sining mga santo ang isa lang gid ka kinahanglanon nga butang amo nga malab-ot naton ang aton nga padulungan / goal nga kita makapakig-upod sa Dios sa walay katubtuban.  This is the one and only necessary thing, this is our end - to be with God, to live with God forever.  Amo ini ang rason kon ngaa gintuga kita, amo ini ang rason kon ngaa ginluwas kita ni Kristo.  Amo ini ang katapusan sang tanan naton nga pagpaninguha.  Kay kon sa katapusan mahamulag man lang kita sa Dios, kon indi ka man lang maluwas, para sa ano pa ang kabuhi?

In effect si Jesus nagasiling kay Marta nga ining imo pag-alagad, ining imo pag-amuma, ining imo pagpaambit, ini tanan, mga pamaagi agod nga makapakig-upod  ka sa Dios.  Husto ang ginpili ni Maria, ginpili ni Maria nga magpakig-upod sa Dios.  Wala ni Jesus ginpakalain ang ginbuhat ni Marta.  Sa baylo si Jesus nagpadumdum sa iya nga ang iya pag-alagad, ang iya hilikuton dapat magpalapit sa iya sa Dios kag indi magpalayo sa iya.  Ang iya pag-alagad,a ng iya mga hilikuton indi mangin sablag sa iya pagpakig-upod sa Dios.
Si San Agustin nagsiling  - si Maria gindayaw bangud kay nakalab-ot na sia sa puerto.  Si Marta ginapa-isog kay bisan yara pa lang sia sa dagat, nagahilapit na sia sa dulungkaan.  Dumdumon naton  - the one and only goal is to be with God forever.

Si Sta. Teresa nagsiling nga indi kita malayo sa Dios.  Ang tanan naton nga hilikuton kag mga pagkabutang bisan ang ordinaryo lang, sarang naton maggamit agod nga mapahilapit kita sa iya kag magakabuhi sa Iya presensya.  Si Sta. Teresa nagsiling nga ang Ginoo yara man sa kusina kag indi lang sa chapel kay sia Dios sang mga kaldero kag mga kalaha.  Kag tungod sini gin-attribute sa iya ining poetry nga ginatiguluhan The Kitchen Prayer nga akon gintranslate sa hiligaynon.  Ang poem nagasiling:

O Ginoo sang mga kalaha kag sang mga kaldero

Wala ako sing tinion nga mangin isa bantog nga santo

kay indi ako makabuhat sang makatilingala nga mga milagro

ukon magbantay bilog nga adlaw sa atubang sang tabernaculo;

ang pagpamalandong tubtob sa kaagahon isa lang ka damgo

kag indi ako makahimo sing malawig nga mga pag-ampo.

Gani himoa ako nga santo paagi sa akon pagdigamo

kag sa akon mapisan nga pagpanghugas sang amon mga plato.

The Kitchen Prayer

Sa katapusan agod nga indi kita malipat tiguluhan ko ining ikaduha nga bahin sang aton pamalandong “tantum quantum”.  Sa liwat Latin ini nga mga tinaga nga kon itranslate, kon ini kinahanglanon, kon ini makapatigayon sang akon padulungan nga amo ang pakapakig-upod sa Dios sa wala sing katapusan.  Usaron ko ang tanan, himuon ko ang tanan, kon ini makapalapit sa akon sa Dios. Ang akon trabaho, ang akon manggad, ang akon puesto, ang akon propesyon, ang akon talento, ang akon sakayan, ang akon ihibalo tantum quantum - kon ini makapatigayon nga mapalapit ako sa Dios pues himuon ko, usaron ko ini. Tantum quantum – this summarizes our second point.

Mga utod, sa kadamo sang mga butang nga indi gid man kinahanglanon ginapadumdum kita una, uni, isa gid lang ang kinahanglanon, ipahamtang ang imo isa gid lang ka kalag sa isa gid lang ka Dios – God alone suffices, ang pagkabutang indi makabusog, ang Dios lang gid ang maka-busog sa aton.  Sa tanan naton nga mga hilikuton ginapadumdum kita tantum quantum usaron ang tanan agod madangat ang aton padulungan – kag ano ina? nga kita makapakig-upod sa Dios sa wala sing katapusan.