boda de oro, bugoy and norma

Isa sa mga nagapasadya kag nagahatag du-ag sa aton kabuhi amo ang mga hitabo nga ayhan nakapadulog sa aton, nakapaliko sa wala ukon sa tuo, mga hitabo nga nakapabalikid sa aton bisan makadali gid lang, kag mga eksena sa kabuhi nga nakapaisol sa aton bisan sing gamay lang gid.  Ang kabuhi nga duloderetso lang, wala prino-prino daw indi gid man masadya.  Sa kabuhi kuno you always take the scenic route.  Mahinay ini nga alagyan pero masadya kag madamo ka madiskubrehan.  Pero kon nagakuyampad ka lang sa dalan, matuod madasig ka maka-abot sa imo kaladto-an, pero ti wala ka man gid nag-enjoy kay naglabay ka man lang.

Ining akon pagmisa kag pagsermon karon nga hapon sa sining ika-lima ka napulo nga pagsukat sang kasal, ang boda de oro ni Liberato kag Norma Jandoquile, isa ini sa mga liko sa akon kabuhi, mga prino nga wala plano, mga dulog nga indi hungod.  Nagkitaay kami ni Nong Bugoy kag ni Nang Norma sang nag-daigon ang mga seminarista sa ila balay.  Sa sadto nga gab-i si Fr. Bong kuntani ang na-assign sa Oton pero gin-ayo ko sa iya nga ako na lang ang sa Oton kag sia sa Guimbal para nga makapangilala ako liwat sa mga taga-Oton kag makasid-ing liwat sa ila balay.  Kay sa pagkamatuod bisan nagdalagko na ang mga balikawang sang tanan, nagtiligulang na, nagpuluti na ang buhok, nabingaw na ang mga unto, familiar pa sa gihapon ang mga guya pero indi ko na mahingalanan.  

Amo ini ang pagsugataay namon ni Nong Bugoy sadtong Diciembre 21.  "Ay padre, padre Esperancilla, kilala mo pa ako, kilala mo pa ako, indi ka na kilala sa akon. Ako ang pinalangga nga driver ni nong benny, ni papa mo."  Ang itsura pamilyar.  Si Nong Bugoy driver sang de pasehero nga jeep kag dira sia nagapagasolina sa gasolinahan ni papa dira sa anay Benedictos. Esso pa ina sang una, dayon nag Petron.  Kag sang bata pa ako, isa ina sa paborito ko nga assignment kon wala klase kay ginapabantay kami sang mga balaligyaan.  Kay man kon sa gasolinahan aga pa ako gabugtaw mga alas kwarto, tapos kon hapon kon magbalayad na ang mga drayber, sinsilyohon ina, ako man ina ang naga-isip. Matyag ko didto nagsugod sang akon bokasyon sa pagkapari – aga pa ako gabugtaw tapos naga-isip sinsilyo.

Samtang nagakanta ang mga seminarista sa daigon nagatururagay ang luha ni Nong Bugoy.  Pagkatapos namon kanta ginsaysay niya kon ngaa naghibi sia.  Pagkatapos niya sulod sa kursillo, sia ang naga-drive sang salakyan sang mga manugdaigon sa tion nga nagapangita pa pondo para mapatindog ining simbahan.  Kon diin sila nagakadto kon gab-i, sa mga banwa, sa siudad upod kay Msgr. Calvo, si Nong Bugoy ang nagadrive.  Isa ka bes ginsingganan sia ni Msgr. Calvo, 50 years ago exactly today, mga alas dos na sa kaagahon, ay ti Bugoy kaslon ka na dugay-dugay ari ka pa di imo naga-daigon.  Sige lang Msgr., sabat ni Nong Bugoy, pag-abot ko karon mailis na man lang ako kag mapasimbahan.

Kadamo na bala ang naselebrar ko nga mga boda de oro nga amo ini ka simple sang kasal – ilis, kadto sa simbahan, kasal.  Wala gani wedding organizer – forever man.

Sang nagapapuli na kami tapos daigon, ginsingganan nila ako ni Nang Norma nga kon wala pa sila kakita pari puede nga ako na lang.  Four days ago tinawgan ako nga wala pa sila makakita pari.  Gani ako ang ari diri subong.  Amo ini ang siling ko nga mga nagapatahum sang aton kabuhi amo ang mga hinali nga liko kag ang mga wala plano nga prino.

Kag amo gid man ini ang ginsugdan sang aton selebrasyon subong nga adlaw, ang mga prino, kag liko sang isa ka driver.  Liko gamay prino bakal dulsi, liko gamay prino bakal dulsi, liko gamay prino bakal dulsi – adjus ta ang gabaligya dulsi amo si Norma kag ang driver amo si Liberato.  SI Norma abi niya dulsi lang ang tuyo igo mura pati tindera ginbitbit.  Siguro nadala man si Norma kay indi bala may hurobaton nga nagasiling, driver sweet lover.

Kon kaisa indi ka makapakot sang kabuhi.  Damo kita plano nga wala man natuman, damo kita handum pero wala man nagakahuman.  Sa baylo kon kaisa ang mga wala naplanohan nga liko, ang mga stulu-standby kay man wala may ginadali-an, amo ini ang mga nangin significant sa kabuhi, indi bala?  Nagapamatuod lang ini nga ang tawo may plano, ang Dios may plano kag ang plano nga nagakahuman kag ang nahuman nga plano nga nagapahalipay amo ang plano sang Dios kag indi ang iya sang tawo.

Sa aton ebanghelyo ginkanta ni Simeon ang iya ambahanon bangud kay sa malawig na niya nga paghulat, sa iya katigulangon, nakita na gid sang iya mismo mga mata nga ang Dios nagtuman sang iya saad – karon, O Ginoo, mapataliwan mo na ang imo alagad because your word has been fulfilled siling ni Simeon. 

Amo ini ang rason kon ngaa yara kita diri karon nga hapon.  Katulad ni Simeon nagasaulog kita sang isa ka importante nga butang sa kabuhi naton bilang tawo.  Kag ano ina – your word has been fulfilled.  Gintuman mo ang imo ginhambal, gintuman mo ang imo ginsaad.  Para kay Simeon amo ini ang Christmas joy. The joy of Christmas no other than this - Lord you have fulfilled your word.

Nagakalipay kita kay gintuman ni Nong Bugoy ang iya saad kay Norma.  Nagakalipay kita kay gintuman ni Nang Norma ang iya saad kay Bugoy.  Sigurado ako sa sulod sang singkwenta anyos may mga pinggan nga nagkalabuka, may mga platito nga nga ginpalupad, may mga tinaga nga ginbuy-an kag wala mahawiran, apang bisan may kasubong sini, gintuman ang hinambalan, gintuman ang ginsaad sa isa kag isa. You have fulfilled your word.

May isa gid lang ka hitabo nga gintugutan ako ni Nang Norma nga sarang ko masaysay karon nga hapon.  Ang iban kuno ila na lang na ya nga duha.  Pero ining isa may pahanugot.  “Kaisa lang gid kami nag away ni Bugoy… Nag away kami to kay nanahor sia sa plaza. Hambal ko sa iya panahor ka lang kun makatapos na mga kabataan mo. Kon makatapos na sila, pagusto ka to kapanahor. That was the first and the last and actually the worst." Kon lantawon mo ang kopya sang akon sermon may quotation mark ina diri, kon sayuron ginkopya ko as is, wala ko gin-edit, wala ko gin-islan. 

Your word has been fulfilled.  Ang lima ka mga kabataan puro tanan professional si Joel (Nurse), si Felix (CPA), si Myra (Nurse), si Eric (Commerce) kag si Elmer (Seaman).  Kabay pa nga ang mga kabataan indi malipat sini kag sang ila naangkon bangud sang hinambalan nga gintuman sang ila mga ginikanan.  Your word has been fulfilled.  This is what we celebrate today.

Of course this celebration will not be complete kon ang saad lang ni Bugoy kag ni Norma ang aton ginaselebrar.  Subong man nagakalipay kita bangud kay gintuman man sang Dios ang iya saad sa ila nga indi sila pagpabay-an.  Siling ni Nang Norma sang ginpamangkot sia kon ano ang leksiyon nga nakuha niya sa sulod sining 50 years.  Ang sabat, again a quotation kag very short, "Tanan tungod sa sakripisyo nga may dala nga pangamuyo.”  After 50 years nga baka-baka amo sina ka simple ang leksiyon.  Pero kon kaisa indi pa kita makatuon sini.  Amo na nga gin-quote ko gid para mabal-an nyo nga indi ini akon, kag wala ko lang ini gin-imbento.  Nagatudlo man ako sa seminaryo kag kon ano nga mga libro ang akon ginbasa, pero sa tuod tuod lang in this one phrase we find the truth but this particular truth is a gem because it is learned only after 50 years. "Tanan tungod sa sakripisyo nga may dala nga pangamuyo.” 

Nahambal na ang nagakabagay kag nagakaigo nga hambalon sa sini nga okasyon.  I will not add, I will not subtract, I will just repeat - "Tanan tungod sa sakripisyo nga may dala nga pangamuyo.”