22nd Sun C

Kon ang pagpaubos amo ang ugat sang tanan nga mga birtud, ang bugal amo ang ugat sang tanan nga kalautan.  Kag agud matapna naton ining bugal kag mabaylohan sang pagpaubos, si Kristo sa aton ebanghelyo nagpakilala sa aton sang duha ka sahi sang bugal. Sa aton kabuhi bilang Kristiano, kinahanglan mabal-an mo ang imo pangontra agud malutos mo ini. Gani, ang pamangkot amo, ano ini nga mga bugal?  Ano ining duha ka sahi sang bugal? Kon nakapamati kamo sing maayo sa pagbasa ko sang ebanghelyo ginsugdan ini ni Lukas sa pagsiling nga ang ginasaysay ni Jesus isa ka palaangiran.  Ano ang paalangiran?  Ang paalangiran isa ka istorya nga may tuyo nga masaway sang mga tagpalamati paagi sa pagpakita sa ila sang ila pagginawi agud makoreheran ini.  Ini isa ka istorya sa diin makita sang tagpalamati ang ila kaugalingon kag ang ila pamatasan sa sini nga istorya, agud makambyohan nila ang ila waay nagakabagay nga pamatasan.Waay diri ni Jesus ginadayaw ang isa kag ginapakalain ang isa.  Sa sini nga palaangiran gina-criticize ni Jesus indi lamang ang isa kundi ang duha ka sahi sang tawo, kag ang ila pamatasan nga puno sang bugal.  Sin-o ini sila:

Una tawgon ta ini nga tawo nga kapal muks.  Amo ini sia ang nagkadto sa tunga sang presidential table kay abi niya sin-o na gid sia.  Bugalon ini nga tawo.Ang ikaduha nga tawo tawgon naton nga nagapa-este-este.  Kuno abi nagpakanubo sia sang iya kaugalingon paagi sa pagpungko sa pinaka-ulihi nga lamisa, gali gusto man niya nga tawgon sia kag papungkuon sa tunga sang lamesa, kag siempre engrande ang entrada niya. Bugalon man ini nga tawo nga nagapahumble-humble lamang, pero may tago gali nga bugal.Duha sila ang gina-koreheran sang aton Ginoo kag indi lamang ang isa, kay duha sila bugalon kag matinaas-taason,  ugaling ang isa iya kapal muks, apang ang isa iya nagapaeste-este apang bugalon sa tago lamang.  Tungod kay ini paalangiran, makita naton diri ang aton kaugalingon, kay kon kaisa tanan kita bugalon, pero lain-lain lang ang aton style sa pagpakita sining bugal.In effect Jesus is teaching us sincere humility.  Ano gid bala ang sinsero nga pagpaubos?  Duha ka butang.Una, ang pagkilala sang dulunan sang aton talento, abilidad kag autoridad.  The recognition of the limits of our talents, abilities and authority.  Kon kaisa indi kita makakilala kon diin gid bala tubtob ang aton duna nga kinaalam kag abilidad.  Kon husisaon naton amo ini ang sala sang madamo nga mga giyera nga nagtuga sa tuman nga halit sa kabuhi sang tawo – halin sa World War II in Hitler tubtob sa giyera sa Iraq. 

Problems come because we overrate ourselves.  Sarangan ko ni!  Ako bahala sini!  Mga false messiahs nga dumdom nila sila ang makasolbar sang problema sang kalibutan.This happens even in our own personal lives.  Indi na magpangayo bulig sarangan mo na nga ikaw lang – kaya ko ni.  Kaya kaya ka di kay igo mura kaya-kaya ka gid.  Humility means we have to learn to acknowledge again the reality that there are things we cannot solve on our own.  We need people, we need others and above all we need to ask God on bended knees.  As i often say to semianrians the three magic words in order to become a good priest later – please help me.But more than this ang isa pa gid ka mas lala nga pamatasan amo nga indi kita ka kilala kon ano ang dulunan sang aton awtoridad.  Amo ni ang sala ni Adan kag ni Eba.  Kon panumdumon naton maayo gid to ang tuyo ni Eba kag ni Adan nga kan-on nila ang ginadumilian nga prutas.  Ano yadto nga tuyo – agod mahibaluan nila kon ano ang maayo kag malain.  Sin-o bala ang indi gusto sina.  Kita nga mga ginikanan kag mga maestro akg maestra dira ginhawa ta na alng tudlo sa kabataan kon ano ang maayo ang maayo kag kon ano ang malain, indi bala.  Ang sala lang galing kay Adan akg kay Eba amo nga sila ang nagkaon, kon sayuron pa sila ang nagdesisyon kon ano ang maayo akg malain.  Sala yadto tungod kay indi ina imo obra, iya na ya sang Dios.  God alone decides what is good and what is bad.  That is not for you to decide.  Ginlapas nila ang boundary sang ila authority.

Amo ini ang nagakatabo subong indi bala?  We are giving ourselves the authority to decide whether abortion is good or bad.  We are giving ourselves the authority to define what family is, puede girl boy, puede man girl-girl ukon boy-boy.  We are doing once more what Adam and Eve did.  We are eating the fruit of which we are prohibited to eat.  We are going beyond the boundaries of our authority.  This is pride.Second, ang pagpaubos nagakahulugan nga ginakilala naton ang kaayohan kag ang duna nga kinaalam kag talento sang iban, ilabi na gid sang mga tawo nga nalapawan kita, kag ang paghatag sa ila sang nagakaigo nga pagpadungog.  We recognize the virtues and talents that others posses, particularly those which surpass one’s own, and giving due honor.  Sa masami nagakatabo sa aton katilingban kag panimalay indi bala?  Hadlok kita lapawan, hadlok kita nga may mas maalam, may mas popular, may mas maayo pa sang sa aton.  Ang tema kag padulungan sang aton sinodo amo ang bug-os nga paghiliusa.  But I don’t think we would move an inch closer to our goal kon may kasubong kita nga pamatasan.  Sa pagkamatuod ang labing daku nga halit sa unity sang community akg family amo ang hisa.  Kag amo man ini ang labing hayag nga manifestation sang bugal – envy.

Sa sulat ni Pablo sa mga taga-Filipo naghambal sia nahanugod sa bugal kag sang kinahanglanon sa pagpaubos.  Ginsugdan niya ini sa pagsiling:  “Kon kamo may pagpabakod sa paghiusa kay Kristo, may kasulhayan gikan sa iya paghigugma, may pagpakighiusa sa Espiritu, may kalulo kag kaluoy, lipaya ninyo ako sing bug-os: maghilisugot kamo, nga may isa ka paghigugma, may isa ka espiritu kag may isa ka tinotuyo.  Indi pagpangitaa ang inyo kaugalingon nga kaayuhan lamang kundi pangitaa man ang kaayuhan sang iban.”Ano ang labot sang pagpaubos diri?  Ngaa amo ini ang introduction ni Pablo about humility?  “Is there encouragement, comfort, unity among you, is there agreement, do you work together, do you take interest in the good of others?”  Yes you will, if there is humility.  No you won’t if there is pride in your heart.  I believe this is what is wrong in the diocese today – this is what obstructs us from moving towards our goal bug-os nga paghiliusa.  Puro lang hikay wala gid sang encouragement.  Puro lang hisa wala gid acknowledgement.  Puro lang law-ay wala gid affirmation.  If this is your community, it is a community, a family steeped with pride.

Lastly, ini tanan may implikasyon – ang pagkilala sang dulunan sang imo abilidad may implikasyon.  Ang pagkilala sang talento sang iban may implikasyon.  Ano ina – kilala mo ang imo talento akg abilidad.  Ginabaton mo kag ginhakus mo ang imo giftedness.  This is an important ingredient of humility – humility that is sincere.  You know yourself, you know and embrace your giftedness.  Humility means accepting the truth of who you really are and where all these giftedness come from.  Nagapati ako nga wala pagkilala sini sa imo kaugalingon is pride.  May talento ka pero wala mo gina-usar para sa kaayohan sang katilingban is also pride.  Kon may talento ka kag hagi ka siling sa imo kaugalingon, wala wala gid ini, basi hikayan ako, basi indi maluyagan - that is also pride.  This is the worse kind of pride.  Why?  Because you are in reality insulting the God who created you and pronounced all his creation very good.