30th sun A - 1

Gugma na naman ang topiko sang aton mga balasahon.  Sulit sulit - gugma nga gugma - bal-an ta na ini, indi bala?  Pero ngaa nabudlayan gid kita maghigugma?  Gani subong imbes nga pagahambalan naton ang pagkakinahanglanon sang gugma, hambalan naton kon ngaa nabudlayan kita sa paghigugma, agud masunod naton ang ginakratola sang army dira sa bangga pakadto sa Dingle “bawasan ang salita, dagdagan ang gawa.”

Sugdan naton.  Kalabanan sa aton diri nagalantaw sang Marimar.  Usaron naton ina sa aton pagpamalandong sang aton mga balasahon paagi sa pagsabat sang pamangkot - ngaa nabudlayan si Sergio maghigugma kay Marimar, ukon ngaa nabudlayan si Marimar magpabutyag sang iya paghigugma kay Sergio?  Kag sa aton pagsabat sini mamangkot kita sa aton kaugalingon:  may kaangid bala ang akon pamatasan sa ila sa bagay nga nabudlayan man ako subong maghigugma?

Una nga kabudlayan: ano gid bala ang ginsuguran sang ila gamo - ano gid bala ang naghatag sa ila sang kagamo sa ila paghigugmaanay.  Amo ini:  indi siya katulad naton - she is not like us.  Si Sergio haciendero, si Marimar sang una imol.  She is not like us.  Ngaa kabudlay sa aton maghigugma sa aton isigkatawo - because she or he is not like us.  Muchacha siya, amo ako - taga-uma siya, taga-ciudad ako; imol siya manggaranon ako; taga-PCAS siya taga CIC ako; uli-anon siya, maayo pa ang pinsar ko; maalam ako, mango siya; buki siya ako iya decente; makasasala siya sulosantoson ako; never heard ang iya apellyedo ako de buena familya, indi magsanto ang amon paminsaron.  He is not like me. 

Apang sa aton nahauna nga balasahon ang Ginuo nagsiling higugmaa ang mga dumuluong - ang mga lain sang sa imo.  Ngaa?  Subong nga semana makadto kita tanan sa patyo.  Husisaa ninyo ang ngalan sa mga lapida - mga politiko, mga pamilya nga sang buhi sila indi gani makatulokay kag indi makapalapit sa isa kag isa  - pero subong inguday na sila sa isa ka ectarya nga lote - kon makahulag sila puede gani sila makakuhitay.  Lantawa ninyo ang diperensiya sang tul-an ni Dona Pura kag ni Meling nga iya muchacha - himutadi, busisi-a, may kinala-in bala?  Apang ngaa ginatugutan naton ang panghunahuna nga lain siya sang sa akon nga maga-upang sa aton sa paghigugma, kon waay man lang gali sing kinalain sa isa kag isa? 

Ikaduha nga kabudlayan.  Balik kita sa Marimar.  Lala na nga daan ang situwasyon nila ano pa gid ang nagpalain - I could not forgive - I refuse to ask for forgiveness.  Si Veronica ang nanay ni Sergio indi makapangayo patawad kay Marimar - si Marimar indi makapatawad sa kay Veronica, gin-nuno ang iya guya sa lamawan, inuno man niya ang guya sang isa - ano ang resulta? Naglawig ang istorya - halin sa katedral asta diri sa Pototan nga follow-up ko. Kon husisaon nimo, tanan man sila may ila nga kapaltahan. Kon nagpatawaray lamang sila, kon sa tagalog pa, kon nagbigayan lamang sila, natapos na kuntani ang istorya - nakapasugod pa ako sang Mara Clara. 

Ano ang natabo sa pamilya ni Romeo and Juliet?  Isa ka adlaw naglupad ang manok sa pihak nga balay.  Ang mga tampuhaw sa pihak nga balay nagdakop sang manok kag ginhimo tinola.  Kag sugod sadto nag-away ang pamilya, nagpinatyanay, nagsuyaay, hasta nga nakalambot sa kabataan kag kaapohan, hasta kay Romeo and Juliet - tungod sang manok.  Mistakes could not be avoided in life - I commit mistakes, you also commit mistakes.  Amo gani bisan ang Dios nakahangop sini kag naghatag sang allowances sa aton - siling sang una nga balasahon kon may mangutang, pa-utanga siya.  Indi lamang kwarta ang puede utangon, kundi pati man ang iya kapaltahan sa imo. Siling nila, “pagbigyan mo naman.”  Let us give allowances for mistakes.  After all we are mistake makers.

Ikatatlo nga kabudlayan.  Nagbulagay na si Sergio kag si Marimar pero sa makapila ka bes mabatian sa baba ni Sergio - “pero papa mahal ko si Marimar” pero nagpasugot man siya sa bata sang gobernador kag ginpakaslan ya man si Innocencia.  Si Marimar naman iya paeste este pa - sakit kuno buot ya - pero pagka-crush sang eroplano ni Sergio, siya man ang una nga nagkarankaran pangita sa iya.  Corny.  Abi abi lang no, kon ako yadto ang pari, patubangon ko sila nga duha kag pamangkuton “Sergio ginhigugma mo bala si Marimar?” - “Marimar ginahigugma mo bala si Sergio?” - ti ara man lang gali together again, tapos.  Ano karon ang nag-upang sa ila sa pagbuhat sini, ano ang kabudlayan sa ila paghigugmanay?  Ini nga kabudlayan very common - the lack of good communication.

Daw kabuhi man, indi bala?  May mga bagaybagay nga kuntani mahapos solbaron - may mga differences sa tunga naton nga puede ma-istoryahan.  Pero sa masami what prevents us from loving is the fact nga mas nagasalig kita sa ha-um-ha-um, sa sugidsugid kag magsunggod, sang sa mag-dialogue agud ma-tadlong ang problema.  Ngaa abi indi kita maka-dialogue, ngaa abi indi naton mahambalan sing matawhay ang natungdan, ngaa abi indi naton ma-areglar sing maayo? 

So many times in our lives we are hurting each other unnecessarily. Why? because we could not communicate well our differences and settle it peacefully. Maayo pa si Fulgoso, ang ido ni Marimar kay siya ang nakahibalo sang tanan - kay siya man lang ang ginapa-utwasan, indi kay ang tawo nga natungdan.  Pareho gid sa aton indi bala?  Madamo na nga mga Fulgoso ang nakahibalo kag nakahangop sang aton problema, luwas lamang ang natungdan - gani nagadugay ang away, nagalala ang aligotgot, kag nangin imposible ang maghigugma.

Lantawa bala ang Dios kon maghigugma - he loves us as we are, puti ka ukon itom, makasasala ukon santo, ginabaton niya kita, he forgives us. Ginatagaan niya sing pareho nga ulan ang imo uma kag ang pihak nga kahon nga ang tag-iya ginakabig mo nga makawat; and he maintains a line a communication with us despite the fact that most of the times we don’t listen to him. 

Do you want then to become a loving person?  Gusto mo bala makuha ang mga kabug-at nga dala sang mga aligotgot sa imo kabuhi? Kilalaha ining tatlo ka kabudlayan naton sa paghigugma, do something about them and you will become one.